Θεσσαλονίκη 7 Δεκεμβρίου 2012

 Κυρίες και Κύριοι

Οι αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και κινητικότητας αποτελούν το ζητούμενο κάθε κοινωνίας αποφασισμένης να χαράξει τη δική της διαδρομή εξέλιξης και προόδου. (φωτό 1)

Αυτό αποτελεί και το αντικείμενο του διαλόγου μας στο σημαντικό Συμπόσιο που διοργανώνει ο Σύνδεσμος Ελλήνων Βιομηχάνων εδώ στη συμπρωτεύουσα. Μια εξαιρετική πρωτοβουλία που υποστηρίζεται από διακεκριμένους εισηγητές οι οποίοι θα φωτίσουν με τη γνώση και την εμπειρία τους τις σημαντικότερες πτυχές της σύγχρονης αντίληψης και πρακτικών περί βιώσιμης ανάπτυξης.

Ο Δήμος Ρεθύμνου έχει την εξαιρετική τιμή - και ευχαριστούμε θερμά τους διοργανωτές γι’ αυτή τη σπουδαία ευκαιρία - να συμμετέχει σ’ αυτό το διάλογο, ως πόλη μεσαίου μεγέθους που έχει επενδύσει στη βιώσιμη ανάπτυξη με στρατηγικό σχεδιασμό, σε συνεργασία με ευρωπαϊκούς θεσμούς απ την οποία έχει προκύψει ουσιαστικό και μετρήσιμο αποτέλεσμα και την υλοποίηση ενός συνόλου έργων που ενίσχυσαν τη λειτουργικότητα της πόλης, άλλαξαν θετικά το προφίλ της, εμπλούτισαν τις προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης της και αναβάθμισαν την ποιότητα ζωής των κατοίκων της, καθιστώντας την παράλληλα φιλική κι ελκυστική στους κατοίκους κι επισκέπτες της.

Επιτρέψτε μου, πριν αναφερθώ στις αναπτυξιακές παραμέτρους του Ρεθύμνου να σας παρουσιάσω τη φυσιογνωμία της πόλης και τη σύγχρονη ταυτότητά της.

Α. Φυσιογνωμία της πόλης – Σύγχρονη ταυτότητα Δήμου Ρεθύμνης

Το Ρέθυμνο, (φ 2) είναι μια πόλη με εξαιρετικό εύκρατο κλίμα, ένα υπέροχο φυσικό περιβάλλον (φ 3) , εμπλουτισμένο με φαράγγια και ρέματα (φ 4) που διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό τη φυσιογνωμία του περιαστικού χώρου καθιστώντας τον σημαντικό από πλευράς βιοποικιλότητας (φ 5) αλλά και ιδιαίτερο από άποψη προστασίας και διαχείρισης. Είναι από τις ελάχιστες πόλεις της χώρας μας που διαθέτει δίπλα στο κέντρο της μια εξαιρετικής ποιότητας παραλία με άμμο (φ 6) που εκτείνεται προς τ’ ανατολικά και τα δυτικά σε μήκος 33 χιλιομέτρων, με πεντακάθαρα νερά, η οποία δικαίως αποσπά σημαντικό αριθμό γαλάζιων σημαιών κάθε χρόνο.

Εκτός όμως από το εξαίρετο περιβάλλον ως πόλη, δεν έχει χάσει το παραδοσιακό του χρώμα. Η Παλιά της Πόλη, με τα διάσπαρτα καλοσυντηρημένα μνημεία- μάρτυρες των λαών και των πολιτισμών που εγκαταστάθηκαν στο Ρέθυμνο στο πέρασμα των αιώνων, όπως το Φρούριο της Φορτέτζας (φ 9), το ενετικό λιμάνι (φ 10), η Loggia, (φ 11 ) το σημερινό Ωδείο, οι κρήνες και τα θυρώματα, συνυπάρχουν με τις λειτουργίες της νέας πόλης συνθέτοντας ένα αρμονικό σκηνικό όπου η γραφικότητα συμπορεύεται με το σύγχρονο τρόπο ζωής.

Στη συνείδηση όλων το Ρέθυμνο, παλιότερα, είχε καταγραφεί ως μια μικρή γραφική πόλη με το ενετικό λιμάνι της, (φ 12) την ωραία παραλία της και την πληθώρα των μνημείων της που ωστόσο παρέμενε συμπιεσμένη ανάμεσα σε δυο μεγάλα και ταχύτατα αναπτυσσόμενα αστικά κέντρα της Κρήτης. Ήταν φημισμένη για την Παράδοση, τον Πολιτισμό της και τους ποιοτικούς ανθρώπους της (φ 13) κι έφερε τον τίτλο της «πόλης των Γραμμάτων». Μέχρι τότε η εξέλιξη της βασίζονταν στην ποιότητα των ανθρώπων της και όχι στον πλούτο και τη δύναμη.

Τη δεκαετία του ‘70 άρχισε να μετεξελίσσεται με οδηγό την ιδιωτική πρωτοβουλία σε τουριστικό κέντρο με αποτέλεσμα σήμερα, ο Δήμος του Ρεθύμνου να διαθέτει 25. 000 κλίνες σε πολυτελείς ξενοδοχειακές μονάδες και αναρίθμητες επιχειρήσεις εστίασης και αναψυχής ενώ ο πληθυσμός της τριπλασιάστηκε μέσα σε λίγες δεκαετίες.(φ 14)

Αυτή η αύξηση οφείλεται και στο γεγονός ότι παράλληλα αναπτύχθηκε μια εξαιρετική Πανεπιστημιούπολη (φ 15), την οποία στήριξαν με συγκινητική θέρμη οι ίδιοι οι κάτοικοι της πόλης προσφέροντας είτε δωρεάν είτε έναντι ευτελών αποζημιώσεων, μια τεράστια έκταση των 2,5 χιλιάδων στρεμμάτων για τη ανέγερση της ώστε να φιλοξενεί με επάρκεια τα πολυάριθμα Τμήματα και τους 7.000 φοιτητές. Η παρουσία του Πανεπιστημίου όμως, όπως και η τουριστική ανάπτυξη, παρά την αδιαμφισβήτητη συμβολή τους στην πολυεπίπεδη αναβάθμιση του Ρεθύμνου, άσκησε μια σημαντική οικιστική πίεση στην πόλη αφού οι ανάγκες σε στέγη, σε μέσα μεταφοράς και σε ψυχαγωγία έγιναν εντονότερες. Είναι αλήθεια ότι οι δύο αυτές αναπτυξιακές δομές αναπτύχθηκαν εκρηκτικά και ειδικά η πρώτη, η τουριστική, εξελίχθηκε άκριτα, χωρίς σχεδιασμό και όραμα αφού ο ιδιωτικός τομέας, που επιδόθηκε στις τουριστικές επενδύσεις, σε κάποιες περιπτώσεις εξάντλησε τη δημιουργικότητα του με κυρίαρχο κριτήριο το πρόσκαιρο κέρδος.

Έτσι η πόλη άρχισε να θυσιάζει τη γραφικότητα της στην άναρχη οικιστική δόμηση, τη συρρίκνωση των ελεύθερων δημόσιων χώρων( φ 16 ), την ανεξέλεγκτη κυκλοφορία, την ασύδοτη και παράνομη κατάληψη κοινόχρηστων χώρων και στην καλλιέργεια μιας νοοτροπίας ασύμβατης με τη μέχρι τότε παράδοση της.

Αυτή την εικόνα είχε η πόλη μας και αυτή η κατάσταση επικρατούσε όταν αναλάβαμε να τη διαχειριστούμε το 2007. Την ακτινογραφήσαμε λοιπόν, μελετήσαμε τις δυνατότητες της και ξεκινήσαμε τη χάραξη ενός στρατηγικού σχεδιασμού.

Β. Όραμα- Στρατηγική – Φιλοσοφία για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη βιώσιμη κινητικότητα

Επιμείναμε λοιπόν στη φιλοσοφία των ολοκληρωμένων, συνδυασμένων και συσχετισμένων παρεμβάσεων στην πόλη, υπό την καθοδήγηση μιας επιστημονικά εξειδικευμένης στρατηγικής μελέτης και είχαμε και έχουμε την πολιτική βούλησή μας να την εφαρμόσουμε μέχρι κεραίας. (φ 18 )

Επενδύσαμε, κυρίως με όρους ποιότητας και όχι ποσότητας, στα σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα της πόλης μας δηλαδή τη γεωγραφική της θέση, το φυσικό της Περιβάλλον και τον Πολιτισμό της, προσηλωμένοι στο στόχο μας : τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των Δημοτών και των επισκεπτών μας και τη δημιουργία μιας πόλης βιώσιμης, ανταγωνιστικής και προοδευτικής . ( φ 19 )

Δώσαμε προτεραιότητα στην εκτέλεση έργων που θα άλλαζαν την αισθητική και τη λειτουργία της πόλης αλλά κυρίως τη νοοτροπία και τη συμπεριφορά των πολιτών. Αυτό το σημείο αποτέλεσε και τον πυρήνα του σχεδιασμού μας: η σύγκρουση με παλιές νοοτροπίες και συμφέροντα , με την ιδιοτέλεια και τον καιροσκοπισμό που καλλιεργήθηκε από το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα και αποτελούσε τρόπο ζωής.

Παράλληλα, δώσαμε ιδιαίτερη βαρύτητα στην εξωστρέφεια του Δήμου, στην ένταξη του στην ευρύτερη περιοχή, τη σχέση του με τους όμορους Δήμους και με τους γειτονικούς Νομούς αλλά και με Ευρωπαϊκούς θεσμούς και Προγράμματα ( φ 20) τα οποία παρακολουθούμε στενά όπως ενεργά υποστηρίζουμε και τις επαφές που έχουμε εγκαθιδρύσει με ανεπτυγμένες πόλεις της Ευρώπης όπως το Στρασβούργο, τη Βενετία, την Κύπρο, τη Μπολώνια, κα.

Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη τις πραγματικές ανάγκες της πόλης μας των ανθρώπων της και των επισκεπτών μας, τις δυνατότητες της και με σεβασμό στο φυσικό, αστικό και μνημειακό περιβάλλον της, καταρτίσαμε ένα ολοκληρωμένο αναπτυξιακό πλάνο βιώσιμης ανάπτυξης το οποίο εφαρμόσαμε κι εφαρμόζουμε, μετεξελίσσοντάς το στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου Ρεθύμνου για την περίοδο 2012-2014 και πολύ σύντομα σε Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Δήμου μας.

Στις προτεραιότητες του αναπτυξιακού μας πλάνου εντάξαμε τη βιώσιμη κινητικότητα, χωρίς να παραβλέπουμε την ανάγκη αστικής και περιαστικής ανάπτυξης, την ανάδειξη και διαχείριση του παραλιακού μετώπου (φ 21) , την αξιοποίηση της εξαιρετικής ενδοχώρας μας ( φ 22 ), την προστασία και αύξηση του πρασίνου, των ρεμάτων, του τοπίου, των ευπαθών περιοχών, την ενεργειακή πολιτική του Δήμου μέσα από την εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση εκπομπών CO2 , την ενίσχυση της αγροτικής, τουριστικής και πολιτιστικής ανάπτυξης του Δήμου μας, τη στήριξη κι ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας και τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής ( φ 23) , αφού χωρίς την ύπαρξη μιας υγιούς και δυνατής κοινωνίας, οποιαδήποτε προσπάθεια για ανάπτυξη είναι καταδικασμένη σε αποτυχία.

Όραμα μας ήταν η αναγνωρισιμότητα του Ρεθύμνου και της ευρύτερης περιοχής, όχι μόνο ως αξιόλογου τουριστικού προορισμού αλλά και ως πρότυπο βιώσιμης πόλης μεσαίου μεγέθους στη χώρα και τόπος υποδοχής σοβαρών επενδυτικών πρωτοβουλιών. ( φ 24 )

α. Βιώσιμη Ανάπτυξη και Κινητικότητα

Έχοντας λοιπόν στο μυαλό μας ότι πόλη δεν είναι μόνο οι υποδομές αλλά, κυρίως, είναι η κοινωνία και οι άνθρωποί της και οι νοοτροπίες που καθορίζουν τις ανθρώπινες συμπεριφορές, προσπαθήσαμε να συνδέσουμε όλα τα σχεδιαζόμενα έργα, τα αναγκαία για τη βελτίωση του αστικού και κοινωνικού εξοπλισμού, με τη φιλοσοφία της βιώσιμης κινητικότητας την οποία αντιλαμβανόμαστε ως τρόπο σκέψης και ζωής, ως άυλο αγαθό και ως τρόπο χρήσης της πόλης ο οποίος προσδίδει ποιοτικά χαρακτηριστικά στο δημόσιο χώρο και θέτει στο επίκεντρο της αναπτυξιακής διαδικασίας τον Άνθρωπο και το Περιβάλλον.

Συμφωνήσαμε επίσης εξαρχής ότι η μεταμόρφωση μιας πόλης, δε μπορεί να βασιστεί στο ένστικτο, στην ατομική αισθητική, σε αποσπασματικές παρεμβάσεις και σε αυτοσχεδιασμούς αλλά σ΄ ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχεδιασμό στον τομέα της βιώσιμης κινητικότητας, που δεν θ'' αφήνει τίποτα στην τύχη του. Γι αυτό , απευθυνθήκαμε στο ΕΜΠ ( φ 25) και στον Καθηγητή κ. Θάνο Βλαστό και τους συνεργάτες του που έχουν σημαντική ερευνητική εμπειρία και γνώση των σημερινών ευρωπαϊκών πολιτικών στην Πολεοδομία και τις Μεταφορές, συνδυάζοντας το όραμα με τη ρεαλιστική υλοποίησή του.

Με τη συνδρομή τους, λοιπόν, θέσαμε τους βασικούς μας στόχους στους τομείς:

της Μετακίνησης (φ 26)

που αφορούν την εναλλακτική κυκλοφορία κατοίκου κι επισκέπτη μέσα στην πόλη και στην ύπαιθρο και την απομάκρυνση του αυτοκινήτου από το ιστορικό κέντρο , μελετήσαμε δυνατότητες μέσα από σύγχρονες λύσεις δημόσιας συγκοινωνίας και

της Πολεδομίας , (φ 27)

με προσανατολισμό στην ενίσχυση της οικιστικής λειτουργικότητας του σύγχρονου αστικού κέντρου, την ανάδειξη του παραλιακού μετώπου με την οριστική απομάκρυνση αυθαίρετων κατασκευών και παράνομων παρεμβάσεων και γενικότερα την υλοποίηση ενός συνόλου έργων αστικής ανάπλασης.

Σημασία πάντως έχει πως όλα τα έργα που εκτελέσαμε αλλά κι εκείνα που είτε βρίσκονται σε στάδιο εξέλιξης ή είναι ώριμα για εκτέλεση και αναζητούμε χρηματοδοτικά προγράμματα για να υλοποιήσουμε, βασίστηκαν στη φιλοσοφία της εξασφάλισης περισσότερου ελεύθερου δημόσιου χώρου και τον περιορισμό της χρήσης του αυτοκινήτου. Κι αυτό νομίζω είναι μια πρόκληση για όλους μας. Στις περισσότερες πόλεις που επισκέπτομαι αυτό που διαπιστώνω είναι πως, συχνά, η έννοια της ανάπτυξης είναι συνυφασμένη με την έννοια της ανάπλασης. Δεν αρκεί όμως να φτιάχνουμε πλατείες πάνω σε πλατείες. Ο πεζός κι επισκέπτης, ανεξαρτήτως ηλικίας έχει ανάγκη να αναπνεύσει, να επικοινωνήσει να ξεκουραστεί, να διασκεδάσει, σε χώρους ελεύθερους από οχήματα, τραπεζοκαθίσματα και εμπορεύματα. ( φ 28). Όμως το να δημιουργήσεις ένα μεγάλο, ασφαλή, σύγχρονο ελεύθερο δημόσιο χώρο στον πυρήνα ενός ασφυκτικού πολεοδομικά, κυκλοφοριακά και πληθυσμιακά αστικού κέντρου, είναι στ΄ αλήθεια ένα μεγάλο στοίχημα και μια ισχυρή πρόκληση.

Τι έργα κάναμε λοιπόν και τι αποτελέσματα φέραμε;

Στο Ρέθυμνο καταφέραμε με πολύ κόπο, να παραδώσουμε στους δημότες μας μια νέα, τεράστια, για τα δεδομένα ενός πυκνοδομημένου Ιστορικού Κέρντρου της πόλης μας, πλατεία, στην καρδιά της Παλιάς Πόλης για την οποία είμαστε υπερήφανοι. Είναι η Πλατεία Μικρασιατών ( φ 29 ) η οποία διαθέτει κοινόχρηστο χώρο έκτασης 8 στρεμμάτων, και τη λειτουργία της, ως χώρο συνάθροισης, αναψυχής, ανάπαυσης και κοινωνικών εκδηλώσεων συμπληρώνουν τα κτίρια που δημιουργήσαμε για να φιλοξενηθούν βασικές κοινωνικές και πολιτιστικές δομές του Δήμου: Το «Σπίτι Πολιτισμού» (φ 30) , το Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών, ο βρεφονηπιακός Σταθμός και το Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων.(φ 31)

Υπάρχουν πλείστα άλλα παραδείγματα δημιουργίας μιας νέας πλατείας όπως η Πλατεία Αγνώστου Στρατιώτη (φ 32) ή εκτεταμένων παρεμβάσεων ανάπλασης πλατειών όπως η Πλατεία του Μητροπολιτικού Ναού της πόλης, η πλατεία Ιερολοχιτών, Νομαρχίας ( φ 33) κλπ που βλέπετε στην προβολή.

Παράλληλα με τη δημιουργία πλατειών προωθήσαμε τη ριζική ανάπλαση κεντρικών οδικών αρτηριών με εκτεταμένες πεζοδρομήσεις ( φ 34) , τη δημιουργία μεγάλων ασφαλών πεζοδρομίων που διαθέτουν εκτός των άλλων διαβάσεις πεζών και ράμπες τυφλών ( φ 35) για τους συνανθρώπους μας με Αναπηρία και νέους ποδηλατοδρόμους ( φ 36) , σε βάρος του αυτοκινήτου, ώστε να εφαρμόσουμε, στη συνέχεια, δραστικά μέτρα ανακούφισης του έντονου κυκλοφοριακού προβλήματος της πόλης κι ενθάρρυνσης της χρήσης των εναλλακτικών μορφών μετακίνησης για σύντομες σχετικά διαδρομές.

Ειδικά για τη χρήση του ποδηλάτου (φ 37) είμαστε ήδη στη διαδικασία εφαρμογής της ήδη χαραγμένης στρατηγικής για αποφασιστική προώθηση του ως εναλλακτικό μέσο μετακίνησης τόσο μέσα στην πόλη, στο σύνολό της, όσο και τα προάστια καθώς και για τους γειτονικούς οικισμούς και χαιρόμαστε που όλο και περισσότεροι συμπολίτες μας ενστερνίζονται τη φιλοσοφία μας.

Σε ότι αφορά τους χώρους στάθμευσης (φ 36), που αποτελούν το σταθερό ζητούμενο κάθε μεσαίου ή μεγάλου αστικού κέντρου, στο Ρέθυμνο έχουμε αξιοποιήσει σημαντικό αριθμό διαθέσιμων χώρων περιφερειακά της πόλης, όμως το πρόβλημα θα ανακουφιστεί σε ικανοποιητικό βαθμό με την κατασκευή ενός σύγχρονου υπόγειου πάρκιγκ σε έκταση 8,5 στρεμμάτων που βρίσκεται στην εμπορική καρδιά της πόλης, για το οποίο έχουμε ολοκληρωμένη Μελέτη και προωθούμε τη χρηματοδότηση για την κατασκευή του στο Περιφερειακό Πρόγραμμα Jessica .

Φυσικό επακόλουθο αυτής της πολιτικής είναι η επιλογή του Ρεθύμνου από τη Γενική Γραμματεία Επενδύσεων και Ανάπτυξης του Υπ. Εσωτερικών ως μία εκ των 3 ελληνικών πόλεων που εκπροσωπούν τη χώρας μας στο Ευρωπαϊκό πλαίσιο αναφοράς για τις βιώσιμες πόλεις, το RFSC . Και πραγματικά χαίρομαι που είμαστε συνομιλητές σε αυτό το Συμπόσιο με την κα Ρέα Ορφάνου, Εθνική Εκπρόσωπο του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς για τις βιώσιμες Πόλεις, την οποία ευχαριστώ και συγχαίρω δημοσίως για την εξαιρετική συμβολή της στην επιτυχή υλοποίηση του Προγράμματος στη χώρα μας.

Για μας στο Ρέθυμνο είναι εξαιρετικά χρήσιμο να έχουμε στη διάθεσή μας ένα σημαντικό εργαλείο ελέγχου της συμβατότητας της πολιτικής που ασκούμε με τις αρχές της αειφορίας και αστικής βιωσιμότητας, όπως είναι το RFSC – tool, το οποίο παράλληλα μας επιτρέπει να συμμετάσχουμε σ’ ένα δίκτυο συνεργασίας και ανταλλαγής εμπειριών μας με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις και οργανισμούς.

β. Δράσεις περιβαλλοντικής προστασίας παραλιακών ζωνών, παραδοσιακών Οικισμών και ευπαθών περιοχών, πρασίνου και ρεμάτων.

1. Όπως σας προανέφερα ένα από τα ισχυρότερα συγκριτικά πλεονεκτήματα του Ρεθύμνου είναι και η αμμώδης ακτογραμμή του ( φ 37) που αποσπά κάθε χρόνο εθνικές και διεθνείς διακρίσεις από τουριστικούς κολοσσούς όπως η TUI ( φ 38) , για την ποιότητα τόσο της άμμου όσο και του θαλασσινού νερού και των παρεχόμενων υπηρεσιών στους λουόμενους.

Ήδη έχουν εκτελεστεί σημαντικά έργα ανάπλασης στο παραλιακό μέτωπο και στο γραφικό ενετικό λιμάνι του Ρεθύμνου αλλά και των παραλιακών χώρων της χερσαίας ζώνης του σύγχρονου λιμανιού προς ανατολικά σε συνεργασία με το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο.

Ένα έργο που για μας έχει ιδιαίτερη σημασία είναι και η εφαρμογή ήπιων παρεμβάσεων για την προστασία του παράκτιου περιβάλλοντος ανατολικά της μαρίνας Ρεθύμνου με την κατασκευή παράλληλων προς την ακτή ύφαλων μόλων με τους οποίους θα εξαλειφθεί κάθε κίνδυνος για τους λουόμενους την περίοδο των μελτεμιών και θα προστατευθεί η αμμουδιά και η ακτή. Οι Μελέτες γι'' αυτό το έργο έχουν ολοκληρωθεί υπό την επιστημονική ευθύνη του ΙΤΕ.

2. Για την ανάπτυξη της ενδοχώρας του Δήμου και τους Οικισμούς, που παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον από άποψη φυσικού και μνημειακού πλούτου ( φ 39) , προωθούμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο παρέμβασης ώστε με την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των υφιστάμενων χρηματοδοτικών δυνατοτήτων να προωθούμε :

την προστασία και ανάδειξη μνημείων,

την οργάνωση για Δασική Αναψυχή, Προστασία και Διαχείριση των φαραγγιών και των σπηλαίων και τη δημιουργία θαλάσσιου σπηλαιολογικού Πάρκου,

αναπλάσεις στους κοινόχρηστους χώρους ,

την ενίσχυση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού με τη δημιουργία ποδηλατικών, φυσιολατρικών διαδρομών στην ενδοχώρα, αλλά και θαλάσσιων ( 40 )

την ανάδειξη και σήμανση μονοπατιών καθώς κι ένα σύνολο παρεμβάσεων ανάπλασης σε οικισμούς του Δήμου μας.

Από τα παραπάνω όλα είναι ώριμα έργα για άμεση ένταξή στο ΕΣΠΑ εκτός από τις μελέτες ανάδειξης των ρεμάτων φαραγγιών και σπηλαίων που βρίσκονται στο στάδιο ωρίμανσης (φ 41).

γ. Ενεργειακή πολιτική του Δήμου

Το όραμα μας στο Δήμο Ρεθύμνου εστιάζεται στην ανάδειξη της τοπικής ενεργειακής πολιτικής σε μόνιμο πυλώνα του αναπτυξιακού σχεδιασμού του Δήμου μας. Ασφαλής οδός για την επίτευξη του είναι η υπεύθυνη, προσεκτικά σχεδιασμένη, υιοθέτηση πράσινων πολιτικών εξοικονόμησης ενέργειας και προστασίας του περιβάλλοντος.

 Σε αυτή την κατεύθυνση εξάλλου προσανατολίζονται τόσο οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις που έχουμε εφαρμόσει στην πόλη, όσο και δράσεις που προωθούμε όπως το έργο “Βιοκλιματικές Αναβαθμίσεις Δημόσιων Ανοικτών Χώρων Δ. Ρεθύμνης και αφορούν το Δυτικό Παραλιακό Μέτωπο, πρωτοβουλίες μας για εξοικονόμηση ενέργειας και ενεργειακής αναβάθμισης υποδομών Δ. Ρεθύμνης, η ολοκλήρωση του Δημοτικού Φωτισμού με χρήση συστημάτων και λαμπτήρων για εξοικονόμηση ενέργειας, (φ 42) καθώς και τα έργα που έχουμε υποβάλλει σε προγράμματα και περιμένουμε την τελική τους αξιολόγηση και αφορούν την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών Ενέργειας και δράσεις Εξοικονόμησης ενέργειας σε δημοτικά σχολεία και νηπιαγωγεία.

Παράλληλα, παρακολουθούμε συστηματικά και παρεμβαίνουμε ενεργά στο θέμα των ΒΑΠΕ που εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς στην Κρήτη κι εγείρει πολλά ερωτηματικά για την αποτελεσματικότητα των εγκαταστάσεων αλλά και για τα οφέλη που θα κομίσει στις τοπικές κοινωνίες.

β. Το Σύμφωνο των Δημάρχων

Ξεχωριστή σημασία για τη συγκρότηση της ενεργειακής μας πολιτικής, έχει η συμμετοχή μας στο Σύμφωνο των Δημάρχων το οποίο υπογράψαμε από πολύ νωρίς. ( φ 43)

Με το Σύμφωνο αυτό που είναι η κυριότερη ευρωπαϊκή κίνηση στην οποία συμμετέχουν τοπικές και περιφερειακές αρχές, δεσμευόμαστε εθελοντικά να αυξήσουμε την ενεργειακή απόδοση και τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατά 20% και τη μείωση των εκπομπών CO2 επίσης κατά 20% από τα επίπεδα του 2011 έως και το 2020.

Έχουμε δε ήδη ετοιμάσει και υποβάλλει για έγκριση στην Ευρωπαϊκή Ένωση το Σχέδιο Δράσης για τη Βιώσιμη ενέργεια του Δήμου μας στο πλαίσιο το Συμφώνου των Δημάρχων με τους παρακάτω στόχους και άξονες:

Ουσιαστική βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς του κτιριακού κελύφους δημοσίων και ιδιωτικών κτιρίων

Δραστική μείωση των ενεργειακών καταναλώσεων σε εγκαταστάσεις θέρμανσης – ψύξης - παραγωγής ατμού

Σημαντική μείωση των καταναλώσεων σε ηλεκτρικές χρήσεις

Ουσιαστικός περιορισμός της κατανάλωσης των συμβατικών καυσίμων στον τομέα των μεταφορών (ιδιωτικών και δημόσιων)

Γενναία προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και καυσίμων με χαμηλές εκπομπές

Προώθηση του βιοκλιματικού σχεδιασμού σε κτίρια, κοινόχρηστους χώρους και ευρύτερες οικιστικές ενότητες (π.χ. μέσα στις επεκτάσεις του σχεδίου

- Διαχείριση αποβλήτων (υγρών στερεών)

Στην πολιτική μας για τη διαχείριση της ενέργειας εντάσουμε και τη διαχείριση των αποβλήτων μας αφού δε μπορούμε να μιλάμε για ανάπτυξη με υποβαθμισμένο περιβάλλον και αδυναμία διαχείρισης των απορριμμάτων μας και των αποβλήτων. Στο Ρέθυμνο, το μεγάλο αυτό κεφάλαιο το διαχειρίζεται, σε ότι αφορά τα υγρά απόβλητα η ΔΕΥΑΡ (φ 44) και τα στερεά απορρίμματα η Τεχνική και η Υπηρεσία Καθαριότητας του Δήμου.

Έχουμε λοιπόν ήδη δημοπρατήσει το έργο αναβάθμισης του Βιολογικού Καθαρισμού Ρεθύμνης, έργο μεγάλης σημασίας για όλο το Νομό Ρεθύμνου ώστε αφενός να μπορεί να δέχεται τα λύματα του νέου πλέον Καλλικρατικού Δήμου Ρεθύμνου , του οποίου μάλιστα διπλασιάζεται ο πληθυσμός τους θερινούς μήνες λόγω του Τουρισμού, και αφετέρου να μπορεί να εφαρμόσει το έργο διαχείρισης της παραγόμενης ιλύος (κομποστοποίηση για χρήση στη γεωργία). Και τα δυο έργα έχουν δημοπρατηθεί και βρίσκονται στο στάδιο εγκατάστασης του αναδόχου. Σταθερά προωθούμε την ολοκλήρωση μεγάλων έργων ύδρευσης και αποχέτευσης στην πόλη, μελετάμε και προωθούμε πληθώρα έργων ύδρευσης αλλά και διαχείρισης αποβλήτων σε άλλους 30 Οικισμούς του Δήμου μας - θύματα παλαιών εποχών και νοοτροπιών που θεωρούσαν ως αυτονόητους τόπους κατάληξης των αποβλήτων τα ρέματα και τους υδροφόρους ορίζοντες.

Στον τομέα της Ανακύκλωσης (φ. 45 ) έχουμε παρουσιάσει ως πόλη εξαιρετική πρόοδο που οφείλεται στη θερμή ανταπόκριση των συμπολιτών μας στην καμπάνια ενημέρωσης κι ευαισθητοποίησης της Υπηρεσίας Καθαριότητας και της Ελληνικής Εταιρείας Ανακύκλωσης με την οποία συνεργαζόμαστε άψογα.

Ας σημειωθεί ακόμη ότι είμαστε ο πρώτος Δήμος που κάναμε διαχείριση ιατρικών αποβλήτων και ότι στη γενικότερη καλή εικόνα του Δήμου μας έχουμε αρωγούς τα Σωματεία μας και τους εθελοντές μας. (φ 46)

δ. Κοινωνική συνοχή

Κι ερχόμαστε στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής στον οποίο επικεντρωθήκαμε αφού η φιλοσοφία μας περί ανάπτυξης είναι αμιγώς ανθρωποκεντρική.

Δημιουργήσαμε, ενισχύσαμε και συνεχίζουμε να στηρίζουμε την υποδειγματική λειτουργία του πρώτου Ιατρείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης στη χώρα ( φ 47) που ξεκίνησε ως πρωτοποριακός θεσμός στο Ρέθυμνο το 2008 από εθελοντές ιατρούς, και προσφέρει ιατρική κάλυψη σε όλους τους ανασφάλιστους πολίτες

Λάβαμε ειδική μέριμνα για τα Άτομα με Αναπηρία (φ 47) η οποία έτυχε καθολικής αναγνώρισης από τους αποδέκτες της και πανελλήνιων διακρίσεων όπως προέκυψε από τη συμμετοχή του Δήμου μας σε διεθνές συνέδριο που διοργάνωσε πέρισυ το έγκριτο περιοδικό Econοmist στο οποίο είχαμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε εισήγηση με θέμα « Προβλήματα και Προοπτικές στη Διαμόρφωση Πολιτικών Πρόσβασης και Ισης Μεταχείρισης για τα Άτομα με Αναπηρία στο Δήμο Ρεθύμνης » και αποσπάσαμε κριτικές από ΜΜΕ όπως “επίγειος παράδεισος για τα ΑΜΕΑ ο Δήμος Ρεθύμνης”.

Ενδεικτική είναι εξάλλου και η επιλογή του Ρεθύμνου μαζί με την Αγία Νάπα ως καθολικά προσβάσιμες πόλεις, για συμμετοχή στο Πρόγραμμα ΕΛΛΑΔΑ - ΚΥΠΡΟΣ 2007-2013, προϊόν της στενής συνεργασίας του Δήμου μας με το Πανελλήνιο Σωματείο ΑΜΕΑ και τον Πρόεδρό της Εθνικής Συνομοσπονδίας Αναπήρων Ελλάδος κ. Βαρδακαστάνη .

Στελεχώσαμε οργανωμένη Υπηρεσία Κοινωνικής Μέριμνας ( φ 48) και ξεκινήσαμε την κατασκευή σε δημοτικό οικόπεδο μέσα στην πόλη, μιας υπερσύγχρονης υποδομής, το “Σπίτι της Κοινωνικής Μέριμνας”, που θα στεγάσει μέρος των κοινωνικών δομών και των υπηρεσιών της Κοινωνικής μας Υπηρεσίας. (φωτ. ).

Υποστηρίζουμε και εμπλουτίζουμε, παρά την υφιστάμενη οικονομική αδυναμία, πολιτιστικούς θεσμούς με ιδιαίτερη απήχηση στην Ελλάδα το εξωτερικό, οι οποίοι έχουν τη θερμή αποδοχή χιλιάδων ρεθεμνιωτών και επισκεπτών όπως το Αναγεννησιακό Φεστιβάλ ( φ 49) που είναι θεματικό και φιλοξενεί ποιοτικές αναγεννησιακές μουσικές και θεατρικές παραστάσεις, η Γιορτή Κρητικής Διατροφής (φ 50) και παραδοσιακών προϊόντων που συνδιοργανώνουμε με την Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου και προβάλλει τα πιστοποιημένα και τυποποιημένα προϊόντα του μόχθου των αγροτών μας , των παραγωγών και των ντόπιων επιχειρηματιών, το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι (φ 51), πηγή δημιουργικότητας και προϊόν ευρύτατης κοινωνικής συνέργειας και τις Γιορτές της Παλιάς Πόλης, σε συνεργασία με το σύλλογο Κατοίκων Π.Πόλης , που διαρκούν και εξελίσσονται σε όλους τους μνημειακούς χώρους του Ρεθύμνου (φ 52) .

Κάνουμε συστηματικές προσπάθειες ένταξη των μεταναστών στον κοινωνικό ιστό της πόλης οι οποίες στηρίζονται από το Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών (φ 53) που λειτουργεί στο Δήμο μας και σε συνεργασία με το δραστήριο Τμήμα Πολιτισμού- Τουρισμού συνδιοργανώνουν δράσεις όπως η Γιορτή ων Μεταναστών κάθε Χριστούγεννα,

Στηρίζουμε το Κοινωνικό Παντοπωλείο το οποίο εξυπηρετεί 3. 000 δικαιούχες οικογένειες του Νομού,

Το Τμήμα Παιδείας του Δήμου μας ηγείται πρωτοβουλιών στήριξης άπορων οικογενειών μαθητών σχολείων μεταξύ αυτών και η διανομή κουπονιών με συγκεκριμένο αντίκρυσμα σε προϊόντα επιλογής τους.

Οργανώσαμε δίκτυο εθελοντών το οποίο προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες όπου χρειαστεί και συμμετέχουμε στα Τοπικά Σχέδια για την Απασχόληση που αποτελούν σύμπραξη φορέων στο Δήμο Ρεθύμνης)

ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΑΣ

Οι πρωτοβουλίες του Δήμου για προβολή των πολλαπλών δυνατοτήτων του Ρεθύμνου στο εξωτερικό, για τη δημιουργία ενός δικτύου συνεργασίας με ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές πόλεις τυγχάνουν ακόμη υψηλής αποδοχής από την κοινωνία που διαθέτει την κουλτούρα να διακρίνει τις προοπτικές ανάπτυξης και τους τομείς που αυτές εξελίσσονται. Και είμαστε πραγματικά ικανοποιημένοι που καταφέραμε να γίνουμε θεσμικοί συνομιλητές με εκπροσώπους ισχυρών και ανεπτυγμένων πόλεων, των οποίων έχουμε κερδίσει το σεβασμό.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι και η πρόσφατη φιλοξενία του Δήμου μας στο Στρασβούργο (φ 54), την καρδιά του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και πλήθους άλλων κορυφαίων Ευρωπαϊκων θεσμών, ως τιμώμενη πόλη στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος e-cite. Μετά την Κωνσταντινούπολη και άλλες πρωτεύουσες του κόσμου, το Ρέθυμνο ήταν η μοναδική πόλη που χωρίς να είναι πρωτεύουσα έγινε δεκτή από το φιλέλληνα Δήμαρχο Στρασβούργου κ. Ρόλαντ Ρις για να παρουσιάσει, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο για μία εβδομάδα στην κεντρική πλατεία της πόλης, σε ημερομηνίες διαλεγμένες ώστε να συμπέσουν χρονικά με τη συνεδρίαση του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, όλα τα πνευματικά, τεχνολογικά, ερευνητικά, παραδοσιακά (φ 55) και διατροφικά προϊόντα της Κρήτης ( το λάδι, το κρασί τυποποιημένα και πιστοποιημένα προϊόντα) ενώ με την ευκαιρία προσπαθήσαμε να συμβάλλουμε, με καίριες πολιτικές παρεμβάσεις και επαφές με ευρωβουλευτές (φ 56) , στον αγώνα που δίνει η χώρα μας για αντιστροφή του αρνητικού κλίματος που εντέχνως έχει καλλιεργηθεί σε βάρος της στην Ευρώπη (φ 57).

Επίλογος - Συμπεράσματα

Κυρίες και Κύριοι

Ολοκληρώνοντας θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας την εξής σκέψη: Ο σκοπός αυτής εδώ της παρουσίασης της πόλης του Ρεθύμνου, δεν εξαντλείται στην τυπική απαρίθμηση των έργων που εκτελέσαμε και της φιλοσοφίας που διέπει το σχεδιασμό μας. Επιθυμία μας είναι να ακούσουμε τις δικές σας απόψεις και προτάσεις, να μοιραστούμε την τεχνογνωσία κι εμπειρία σας ώστε να καλύψουμε τυχόν παραλείψεις, να διορθώσουμε λάθη και να βελτιώσουμε αυτό το σχεδιασμό.

Εν κατακλείδι αυτό που θα ήθελα να τονίσω και που ελπίζω να προέκυψε από την παρουσίαση είναι ότι έχουμε σχεδιασμό και προχωράμε με ρεαλισμό και οργάνωση αποσκοπώντας σε μετρήσιμα αποτελέσματα.

Το Ρέθυμνο έχει πολλές προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης, πολλές δυνατότητες σε όλα τα επίπεδα και πολύ πλούτο:

Πνευματικό, που τον συνθέτει η ίδια η ιστορία του αφού γέννησε προσωπικότητες αδιαμφισβήτητου κύρους και συμβολής στην παιδεία της χώρας μας όπως ο Παντελής Πρεβελάκης, (φ 58) ο Γεώργιος Χορτάτζης, τ'' αδέλφια Μαρίνος κι Εμμανουήλ Τζάνες Μπουνιαλής ο Νικόλαος Βλαστός, ο Ζαχαρίας Καλλέργης και το υποστηρίζουν:

τα σύγχρονα πνευματικά κι εκπαιδευτικά του Ιδρύματα, όπως το Πανεπιστήμιο Κρήτης (59) που έχει την έδρα του στο Ρέθυμνο και συγκαταλέγεται στις πρώτες θέσεις των ΑΕΙ της χώρας, το ΤΕΙ και το Παράρτημα του με τους διακεκριμένους καθηγητές του, που ηγούνται του πρωτοποριακού ερευνητικού Προγράμματος Hiper, (60) το οποίο επικεντρώνεται την πυρηνική σύντηξη ταχείας ανάφλεξης με χρήση laser και τελικό στόχο να κατασκευαστεί πιλοτικός πυρηνικός αντιδραστήρας σύντηξης του υδρογόνου για την παραγωγή φθηνής και οικολογικής ενέργειας,

Τα Μουσεία και οι βιβλιοθήκες του

Η πολυάριθμη εκπαιδευτική  κοινότητα  της πόλης και των Οικισμών

Τα ενεργά Σωματεία και οι δραστήριοι Συλλογοι του Ρεθύμνου

Οι ανθρωποί του που συνεχίζουν ν αγαπούν τα Γράμματα και τις Τέχνες

Ενεργειακό, (φ 61) είτε αυτό αφορά τον αέρα είτε τον ήλιο, είτε το θαλάσσιο αλλά και τον ορυκτό του πλούτο, είτε το φυσικό περιβάλλον που έχει τεράστια αποθέματα και μπορούν αν αξιοποιηθούν σωστά και με τις κατάλληλες επενδύσεις να εκτοξεύσουν την ανάπτυξη της πόλης ωφελώντας τους κατοίκους της, την ίδια την εξέλιξη της και τους επενδυτές της.

Χωροταξικό – γεωγραφικό και φυσικό, τον οποίο διασφαλίζουν η θέση, το κλίμα της πόλης, οι πολεοδομικές της δυνατότητες και τα περιθώρια που υπάρχουν για παρεμβάσεις οικιστικού χαρακτήρα κ.α.

Ανθρώπινο, αφού συνεχίζουμε να επενδύουμε στην ποιότητα των ανθρώπων μας που είναι διαπιστωμένη όπως επιβεβαιωμένη είναι και η διάθεση τους να είναι γίνουν ενεργά μέλη όλης αυτής της προσπάθειας.

Αυτό λοιπόν είναι το Ρέθυμνο μια πόλη με ιδιαίτερο χαρακτήρα και φυσιογνωμία , που προωθεί σύγχρονες πολιτικές Βιώσιμης Ανάπτυξης και Βιώσιμης Κινητικότητας και αποσκοπεί να είναι ανταγωνιστική και ελκυστική για ποιοτικές επενδύσεις. (φ 62)

Σας προσκαλούμε να το γνωρίσετε και να το εμπιστευθείτε.

Σας ευχαριστώ.