Πανεπιστημιούπολη Γάλλου,    21-22 Μαΐου 2024

Αξιότιμοι 

Γενικέ Γραμματέα  Ανώτατης Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Περιφερειάρχη Κρήτης,  Πρυτάνεις  Πανεπιστημίου Κρήτης και  Παντείου Πανεπιστημίου,

Κυρίες και Κύριοι  Αντιπρυτάνεις, Κοσμήτορες και συνάδελφοι Καθηγητές από Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, εκπρόσωποι επιστημονικών θεσμών,  ιδρυμάτων, ινστιτούτων και  ερευνητικών κέντρων,

Αγαπητοί συμπολίτες και φοιτητές,

Αισθανόμαστε πραγματική τιμή για τη συμμετοχή μας, ως Δήμος Ρεθύμνης, στη διοργάνωση ενός τόσο σημαντικού Συνεδρίου, το οποίο πραγματώνεται χάρη στη σύμπραξη του Πανεπιστημίου  Κρήτης με το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών  και την Περιφέρεια Κρήτης.

Είναι εξαιρετικά χρήσιμη η συνέργεια Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων, Ινστιτούτων και θεσμών της Τοπικής  Αυτοδιοίκησης  στην επικαιροποίηση ενός διαχρονικού διαλόγου, ο οποίος  εντάθηκε τα τελευταία χρόνια και εστιάζει στην εξέλιξη των  Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών, με έμφαση στον αιώνα που διανύουμε.

Αφενός  διότι  επιβεβαιώνει  την ανάγκη ώσμωσης και γόνιμης συνεργασίας φορέων που απευθύνονται στον άνθρωπο, τις ανάγκες του και τις κοινωνίες που συγκροτεί και, αφετέρου,  διότι οι αλλαγές που υφίστανται το ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον είναι δομικές και ταχύτατες σε βαθμό που η ομοιόσταση τους να δοκιμάζεται διαρκώς, αξιώνοντας την ευέλικτη προσαρμογή τους στα νέα, κάθε φορά,  δεδομένα.

Με αυτές τις σκέψεις, επιτρέψτε μου να σας μεταφέρω τα συγχαρητήρια  και τις ευχαριστίες του Δημάρχου Ρεθύμνης  κ. Γιώργη Μαρινάκη για τη διοργάνωση του Συνεδρίου στο Ρέθυμνο καθώς και το θερμό του καλωσόρισμα στους θεσμικούς παράγοντες στους καθηγητές Πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, τους εκπροσώπους  ιδρυμάτων, ινστιτούτων και  ερευνητικών κέντρων από την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό και τις ευχές του για καλή παραμονή στο Ρέθυμνο.

Λυπάται που αναπόδραστες θεσμικές  συναντήσεις στην Αθήνα δεν του επιτρέπουν να παρακολουθήσει τις  εργασίες του Συνεδρίου για τις οποίες  εύχεται να διεξαχθούν με επιτυχία.

Σε ότι με αφορά, παρότι ως  Πανεπιστημιακός Καθηγητής τα ακαδημαϊκά μου καθήκοντα  και τα επιστημονικά μου ενδιαφέροντα έχουν ως αναφορά τις Φυσικές Επιστήμες, αντιλαμβάνομαι και υπεραμύνομαι  της υψηλής αξίας και της αναγκαιότητας των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, σε όλες τις εκφάνσεις της προσωπικής μας εξέλιξης και της συλλογικής μας ζωής και πορείας.

Η παρατεταμένη περίοδος της οικονομικής, κοινωνικής και υγειονομικής κρίσης και οι συνακόλουθες επιπτώσεις της στην ανθρώπινη ζωή σε διεθνή κλίμακα, ανέδειξε,  με αναντίρρητο τρόπο, τη σημασία των Επιστημών που έχουν ως επίκεντρο τον άνθρωπο ως κοινωνικό όν.

Η βιωμένη εμπειρία μας, ειδικά την περίοδο της πανδημίας, ισχυροποιεί, προσδίδοντας του διαστάσεις καθολικότητας, το αίτημα ενίσχυσης και  στήριξης των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών  με επαρκείς υλικούς και ανθρώπινους πόρους,  με αντίκρισμα στην αγορά εργασίας και με διασφάλιση της μελλοντικής τους εξέλιξης, προκειμένου να συνεχίσουν να επιτελούν το σημαντικό τους έργο.

Κι όπως όλοι οι επιστημονικοί κλάδοι, οφείλουν κι αυτές, στη σύγχρονη, παγκοσμιοποιημένη, κλιματικά διαταραγμένη, εμπόλεμη, τεχνολογικά ραγδαίως εξελισσόμενη και κοινωνικά πληγωμένη εποχή μας, που πλήθος ανθρώπων  στον πλανήτη μας είναι πλάνητες και πένητες, να επαναδιαπραγματευτούν το περιεχόμενό τους, να επανακαθορίσουν τη στόχευσή τους και να επαναπροδιορίσουν το ρόλο τους και την προσφορά τους!

Κατανοώ το βαθμό δυσκολίας του εγχειρήματος. Είμαι όμως αισιόδοξος ότι θα καταφέρουν να εδραιώσουν ξανά την ισχυρή θέση τους στη σκέψη, τη θέαση, τις επιλογές   και τη δράση του μοντέρνου ψηφιακού ανθρώπου (homus digitalis;), βοηθώντας τον να επανακτήσει την απολεσθείσα ταυτότητα  του ως δημιουργικό ανθρώπινο υποκείμενο, με αυτοσυνειδησία,  ενσυναίσθηση,  κριτική σκέψη, φαντασία, ανεξαρτησία από τις επιταγές της καταναλωτικής κοινωνίας και απελευθερωμένο από την εντέχνως καλλιεργημένη υλιστική του βουλιμία.

 Ενός υποκειμένου ανυπότακτου στη μαζοποίηση της αισθητικής,  κοινωνικά  χειραφετημένου  και αμέτοχου στην συντηρούμενη ψευδαίσθηση της συμμετοχής στο όνομα μιας δήθεν ευημερίας, την οποία επιβάλλουν οι κυρίαρχες κοινωνικές τάσεις και τα συστήματα σκέψης, που όμως την απολαμβάνουν εν τέλει οι κυρίαρχες  εξουσιαστικές δομές.

Προσβλέπουμε στη συνδρομή  των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, στη συνειδητοποιημένη προσπάθειά μας να  απαλλαχτούμε από την «Ευτυχή Συνείδηση» όπως την ανέφερε ο Μαρκούζε στον «Μονοδιάστατο Άνθρωπο» περιγράφοντας το  παθητικοποιημένο υποκείμενο που έχει απολέσει την ταυτότητά του, έχοντας παρασυρθεί από τη ρητορική της καταναλωτικής κοινωνίας .

Μιας  κοινωνίας σπαταλημένων ανθρώπινων ζωών , όπως χαρακτηριστικά την αποκαλεί ο  Ζίγκμουντ  Μπάουμαν, η οποία λειτουργεί ως μηχανισμός παραγωγής "ανθρώπινων απορριμμάτων" και δημιουργίας "περιττών" πληθυσμών από οικονομικούς μετανάστες, πρόσφυγες κι άλλους παρίες.

Ελπίζουμε, με την πνευματική ενάργεια και την κοινωνική ετοιμότητα που μας προσφέρουν οι κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες σε συνέργεια με την ορθολογική αξιοποίηση των θαυμαστών τεχνολογικών επιτευγμάτων να επανακτήσουμε τη «δύναμη της Αρνητικότητας», τη δύναμη δηλαδή να καινοτομούμε αμφισβητώντας τα δεδομένα σχήματα,   αποδομώντας  τις ψευδείς, εικονικές διαπροσωπικές σχέσεις, αφοπλίζοντας τους μηχανισμούς εργαλειοποίησης σημαντικών τεχνολογικών επιτευγμάτων, οι οποίοι δυστυχώς συχνά μεγεθύνουν τις κοινωνικές ανισότητες.

Έτσι, ώστε να  είμαστε σε θέση συγκροτούμε υγιείς κοινωνίες με ισοτιμία, ισονομία  και αξιοκρατία και να μοιραζόμαστε εμπειρίες  μεστές νοήματος, που να συνθέτουν ώριμες,  από άποψη χρόνου και αλήθειας,  προσωπικές και πολιτικές αφηγήσεις ικανές να δημιουργήσουν βιογραφίες, ιστορία και εν τέλει πραγματικό πολιτισμό ως δρώντα υποκείμενα  στη ζώσα πραγματικότητα αντί να δρούμε μόνο ως άχρονες περιφερόμενες καταναλωτικές σκιές στο ψηφιακό σπήλαιο του διαδικτύου.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή!