Χριστός Ανέστη και Χρόνια Πολλά σε όλες και σε όλους!

Ο διάλογος για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχει η Τεχνητή Νοημοσύνη σε πλήθος βασικών τομέων της ανθρώπινης δραστηριότητας, είναι σχετικά πρόσφατος , αναμφίβολα όμως θα ενταθεί σε βάθος χρόνου.

Ειδικά στον ευαίσθητο χώρο της Εκπαίδευσης, η Τεχνητή Νοημοσύνη καταλαμβάνει με ταχέα βήματα όλο και μεγαλύτερο μερίδιο από το ζωτικό χώρο της κλασσικής εκπαιδευτικής διαδικασίας, αλλάζοντας ριζικά τους όρους και τις συνθήκες διεξαγωγής της.

Όπως κάθε αλλαγή, ειδικά αν προκύπτει από ταχύτατες διαδικασίες που αναιρούν το προνόμιο της σταδιακής αφομοίωσης της από τους αποδέκτες της, η εισβολή της Τεχνητής Νοημοσύνης στο εκπαιδευτικό στερέωμα, εγείρει προβληματισμούς, άλλοτε με θετικό και άλλοτε με αρνητικό πρόσημο.

Ως εκ τούτου, η πρωτοβουλία διοργάνωσης του Διεθνούς Συνεδρίου «Γλώσσα, Εκπαίδευση και Τεχνητή Νοημοσύνη» από καταξιωμένα Πανεπιστήμια της χώρας μας που διαθέτουν διακεκριμένες Σπουδές στις Επιστήμες της Αγωγής όπως το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, αξίζουν τον έπαινο όλων μας.

Τόσο διότι επιβεβαιώνουν τα αντανακλαστικά τους και την ικανότητα τους να αφουγκράζονται εγκαίρως τις προκλήσεις των καιρών και να τις αναλαμβάνουν όσο και για την έμπρακτη απόδειξη των γόνιμων αποτελεσμάτων που έχει ο διάλογος και η σύμπραξη των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

Ως Δήμος Ρεθύμνης, ευχαριστούμε θερμά, λοιπόν, τον Κοσμήτορα της Σχολής Αγωγής και Πρόεδρο Καθηγητή Ιωάννη Σπαντιδάκη και τα Μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου για την πρόσκληση συμμετοχής μας στις εργασίες του Συνεδρίου.

Παρακαλώ, δεχθείτε τους θερμούς χαιρετισμούς και τα συγχαρητήρια του Δημάρχου Ρεθύμνης κ. Γιώργη Μαρινάκη, ο οποίος απουσιάζει στην Αθήνα σε προγραμματισμένες υπηρεσιακές συναντήσεις στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθώς και τις ευχαριστίες του για τη διοργάνωση ενός τόσο σημαντικού Συνεδρίου στο Ρέθυμνο.

Επιτρέψτε μου, ως Καθηγητής του ΕΛΜΕΠΑ, πρώην Αντιπρύτανης και τώρα ως Αντιδήμαρχος Παιδείας, Νέας Γενιάς και Δια Βίου Μάθησης του Δήμου Ρεθύμνης να μοιραστώ μαζί σας κάποιες προσωπικές σκέψεις.

Σκέφτομαι πως, όταν το 2003 δημοσιεύαμε το άρθρο “Control of vibrational ionization branching through feedback-optimized tailored femtosecond laser pulses” στο περιοδικό του Αμερικάνικου Ινστιτούτου Φυσικής Journal of Chemical Physics, το οποίο επικεντρώνονταν στον έλεγχο της πορείας των προϊόντων χημικών αντιδράσεων φωτοδιάσπασης με κατάλληλα διαμορφωμένο φως από μια μηχανή με γενετικούς αλγόριθμους, ούτε μπορούσαμε να φανταστούμε την εξέλιξη αυτής της επιστήμης και της τεχνολογίας!

Είναι αλήθεια πως η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο και πρωτοποριακό εργαλείο για την εκπαίδευση αφού έχει σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τις Κλασσικές Μεθόδους.

Οι δυνατότητες που παρέχει, διευκολύνουν κι ενισχύουν το έργο των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, τόσο στην τυπική όσο και στην άτυπη (π.χ Δια Βίου) εκπαίδευση, στη μετάδοση της γνώσης, την ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων στους μαθητές, στο σχεδιασμό ελκυστικών τρόπων διδασκαλίας, στον εμπλουτισμό της διδακτέας ύλης, στην ενεργοποίηση της ερευνητικής διάθεσης των μαθητών και την καλλιέργεια συγκριτικών και αξιολογικών κριτηρίων σκέψης και λόγου.

Ειδικά δε στο γλωσσικό γραμματισμό, οι πλατφόρμες τεχνητής νοημοσύνης επιτρέπουν την ταχύτερη, περισσότερο στοχευμένη και εξατομικευμένη διαδρομή εκμάθησης, δυνατότητες που βελτιστοποιούν μαθησιακά αποτελέσματα και στόχους.

Βέβαια, και στην περίπτωση της τεχνητής νοημοσύνης, ισχύει το «ουδέν καλόν αμιγές κακού» για να παραφράσουμε την αρχαιοελληνική ρήση!

Έχει εκδηλωθεί έντονος σκεπτικισμός - αλλοίμονο αν δεν υπήρχε - στη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης στους ευαίσθητους τομείς της εκπαίδευσης.

Προφανώς δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε ότι την αδυναμία της να υποκαταστήσει την αυθεντική ανθρώπινη αλληλεπίδραση που περιλαμβάνει ευαίσθητες επικοινωνιακές δράσεις μεταξύ διδάσκοντα και διδασκόμενου, στις οποίες δύσκολα η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί σήμερα να υπεισέλθει. Έπειτα, έχει έλλογη βάση το επιχείρημα της ανισότητας στην προσβασιμότητας των μαθητών αλλά και των σχολικών μονάδων στα σύγχρονα εργαλεία της ΑΙ.

Όπως έχει αποδειχθεί στην πράξη, δεν διαθέτουν όλα τα σχολεία τους ίδιους πόρους για να επενδύσουν σε προηγμένα συστήματα και λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης, με αποτέλεσμα να εντείνεται η κοινωνική ανισότητα, η εμπειρία της διδασκαλίας να είναι Τέλος, λαμβάνουμε υπόψη την κριτική που ασκείται στην υπερβολική εξάρτηση από εργαλεία που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη, δεδομένου ότι μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτοδυναμίας και κριτικής σκέψης στους μαθητές.

Σε κάθε περίπτωση, επιβάλλεται η ορθολογική και με συγκεκριμένη στόχευση, αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Επιτρέψτε μου, τέλος να αναφερθώ σε μια Κυρία της μαχόμενης ακαδημαϊκής εκπαίδευσης στις εσχατιές τις Ελληνικής περιφέρειας, η οποία «έφυγε» με το κεφάλι ψηλά πριν περίπου έξι μήνες, την Καθηγήτρια Άννα Σπύρτου, Φυσικό, μέλος ΔΕΠ στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας στη Φλώρινα.

Έτυχε να γνωρίσω την Άννα κατά τη θητεία μου ως Αντιπρύτανης Διοικητικών Υποθέσεων του ΕΛΜΕΠΑ. Παρά την περιπέτεια της υγείας της, δεν απουσίασε ούτε μια φορά από τα καθήκοντα της ως Αντιπρύτανης Διοικητικών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας και από την υλοποίηση του οράματός της την ολιστική μέριμνα που, όπως ανάφερε κατά την εκδημία της η Σύγκλητος του ΠΔΜ, «αποτελεί ένα πρόγραμμα ορόσημο για το Ίδρυμα.

Η Άννα, στο διάβα της ζωής της, υπήρξε μια γυναίκα μαχήτρια, υπερασπιζόμενη με αξιοζήλευτο πάθος και ευαισθησία τις ιδέες της, παλεύοντας για ένα καλύτερο αύριο στην Ελληνική Εκπαίδευση». Η Άννα ήταν λάτρης του Ρεθύμνου και του Πανεπιστημίου Κρήτης, το ξέρουν εδώ οι συνάδελφοι. Το ξέρω κι εγώ! Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τη σκεπάζει.

Αγαπητές φίλες κι Αγαπητοί φίλοι,

πάντα πίστευα ότι η είσοδος της τεχνολογίας στις ανθρωπιστικές επιστήμες, στην εκπαίδευση και στις τέχνες θα προσφέρει νέα εργαλεία και νέες δυνατότητες. Θα προσφέρει επίσης και χρηματοδοτήσεις που είναι δυστυχώς τόσο αναγκαίες για τα δημόσια Πανεπιστήμια σήμερα.

Τα digital humanities είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο. Τέτοιες πρωτοβουλίες είναι στη κατεύθυνση αυτή και υπάρχουν δεκάδες άλλες. Γι’ αυτό συγχαίρω το ακαδημαϊκό μας προσωπικό!

Ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή μου εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου το ποίο ελπίζω να αποτελέσει την αφετηρία πολλών και σημαντικών επιστημονικών συνεργασιών και να προσφέρει αρκετή νέα γνώση στο επιστημονικό γίγνεσθαι του τομέα σας .

Εύχομαι επίσης, στους εκλεκτούς επισκέπτες μας να τους επιτρέψει το πρόγραμμα τους να γνωρίζουν τη φυσική ομορφιά του Ρεθύμνου, την πλούσια ιστορία και παράδοση του και την αυθεντικότητα των ανθρώπων του.

Να περιηγηθούν στο καλοδιατηρημένο Ιστορικό Κέντρο με τα βενετσιάνικα μνημεία, τα αναρίθμητα ταβερνάκια και καφέ αλλά και με τα διεθνούς φήμης εστιατόριά μας.

Αγαπητοί Σύνεδροι απολαύσετε το Ρέθυμνο σε μια μέθεξη επιστήμης, ζωής και συνεργασίας. Καλώς ορίσατε στο Ρέθεμνος των Γραμμάτων και των Τεχνών!

Συγχαρητήρια κ. Σπαντιδάκη! Πάντα άξιος και Υγιής!

Σας ευχαριστώ πολύ!