Χαιρετισμός Αντιδημάρχου Παιδείας & Δια Βίου Μάθησης Δήμου Ρεθύμνης Καθηγητή ΕΛΜΕΠΑ κ. Νεκτάριου Παπαδογιάννη στους Παγκρήτιους Αγώνες Ρητορικής.

1ο Λύκειο Ρεθύμνου-

Πανεπιστημιούπολη Γάλλου

19 Απριλίου 2024

Αγαπητοί συνάδελφοι Εκπαιδευτικοί

Αγαπητές μου μαθήτριες και μαθητές

Κυρίες και Κύριοι

Είμαστε στ’ αλήθεια υπερήφανοι, ως Δήμος Ρεθύμνης, που συμμετέχουμε, μαζί με την Περιφέρεια Κρήτης, ως αρωγοί και υποστηρικτές, σε αυτή την εξαιρετική διοργάνωση που τιμά τους εμπνευστές της και τους μαθητές και μαθήτριες των Γυμνασίων και Λυκείων του νησιού μας που λαμβάνουν ενεργά μέρος σε αυτή.

Συγχαίρουμε λοιπόν τα άξια Μέλη του Συνδέσμου Φιλολόγων Νομού Ρεθύμνης που, για 6η χρονιά, διοργανώνουν τους Παγκρήτιους Αγώνες Ρητορικής, σε συνεργασία με τις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης και τις εκπαιδευτικές κοινότητες των σχολείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, θέτοντας σε μια υγιή, δημιουργική κίνηση το διανοητικό θησαυροφυλάκιο των παιδιών μας και ενεργοποιώντας το ενδιαφέρον τους προς την κατεύθυνση κατάκτησης του λόγου που είναι το ισχυρότερο εργαλείο προόδου και εξέλιξης για τον άνθρωπο.

Οι Παγκρήτιοι Αγώνες Ρητορικής, δεν συνιστούν απλώς μια ακόμη εκπαιδευτική δοκιμασία για τους συμμετέχοντες αλλά μια βιωματική επαφή με την Τέχνη του λόγου.

Πρόκειται για μια σχέση κοινωνίας , που δομείται στη βάση αρχών και κανόνων που διέπουν τη σύνθεση του λόγου, επιτρέποντας συνάμα καλλιέργεια της πρακτικής εφαρμογής τους, με βάση τις ικανότητες, έμφυτες ή επίκτητες, των φορέων του λόγου.

Και αυτή η σχέση, έχει τις ρίζες της στο μακρινό παρελθόν. Από την ύστερη αρχαιότητα μέχρι το Βυζάντιο με τους Τρεις Ιεράρχες με την λαμπρή ελληνική παιδεία τους, η οποία τους προσέδιδε πολλαπλές ιδιότητες , του ρήτορα, του δασκάλου, του απολογητή και του ιεροκήρυκα, μέχρι την περίοδο του του Ανθρωπισμού (Ουμανισμού) που προτάσσει τη μελέτη των αρχαίων ελληνικών και λατινικών κειμένων ως προϋπόθεση και συνθήκη κατανόησης της ανθρωπότητας στην ιστορική συνέχειά της, η κυριαρχία της ρητορικής είναι αδιαμφισβήτητη.

Κατά την εποχή του Διαφωτισμού, η ρητορική τέχνης δίδει έμφαση στη λιτότητα, τη σαφήνεια και την ακρίβεια για τη μετάδοση της εμπειρικής γνώσης και συνδέεται με την αισθητική

Παρά τη σημασία της και την καταλυτική επίδραση της στη νοηματοδότηση των σκέψεων, των επιλογών και των πράξεων μας αλλά και στην εν γένει θέαση μας για τον κόσμο, η κυριαρχική θέση της ρητορικής, ως αυτόνομος κλάδος των ακαδημαϊκών σπουδών, αποδυναμώθηκε με αποτέλεσμα να ενσωματωθεί ως άλλους κλάδος των ανθρωπιστικών σπουδών όπως της Ψυχολογίας, της Φιλολογίας και της κοινωνιολογίας.

Είναι πραγματικά παράδοξη αυτή η εξέλιξη, αν αναλογιστούμε το εύρος και τη συχνότητα αξιοποίησης της ρητορικής τέχνης, κατά τον 20ο αιώνα και μέχρι τις μέρες μας, στην πολιτική, την επικοινωνία και τη δημοσιογραφία, τη διαφήμιση κ.α., άλλοτε με θετικό, όπως για παράδειγμα στο δημοκρατικό ή επαναστατικό λόγο, και άλλοτε με αρνητικό πρόσημο , όπως στην προπαγάνδα και τη χειραγώγηση των μαζών.

Σε κάθε περίπτωση, αγαπητά μου παιδιά , εσείς, ως σύγχρονοι πολίτες, ως αυριανοί ενήλικες που θα κληθείτε πολλές φορές στη διάρκεια της ζωής σας να διατυπώσετε δημοσίως την άποψη σας, να εκφράσετε έλλογα τη σκέψη σας, να πάρετε θέση και να επιχειρηματολογήσετε με αξιοπιστία και σοβαρότητα, να λάβετε ορθές αποφάσεις για σοβαρά θέματα για την προσωπική σας ζωή, για τους αγαπημένους σας αλλά και για την κοινωνία στην οποία ζείτε, είναι απολύτως αναγκαίο να επιδιώξετε τη διεισδυτική κατανόηση και την αξιοποίηση των μυστικών του επικοινωνιακά ισχυρού λόγου.

Αυτή γνώση θα σας βοηθήσετε μεταξύ άλλων, να κατανοήσετε τη δική σας ταυτότητα, θα οξύνει την αντιληπτική σας ικανότητα, την κριτικής σας σκέψη και τη δυνατότητα να θωρακίζεστε απέναντι σε δημαγωγούς αλλά κυρίως θα καλλιεργήσει την ηθική σας ακεραιότητα και την πνευματική σας ωριμότητα.

Με αυτά τα πανίσχυρα εφόδια, θα πορευτείτε στη ζωή σας με αξιοπρέπεια και θα κατακτήσετε ους στόχους σας. Διότι, όπως τόνισε ο μεγάλο μας ποιητής Οδυσσέας Ελύτη, στην ομιλία του κατά τη βράβευσή του με Νόμπελ Λογοτεχνίας στην Ακαδημία της Στοκχόλμης, το 1979 :

«Μου εδόθηκε, αγαπητοί φίλοι, να γράφω σε μια γλώσσα που μιλιέται μόνον από μερικά εκατομμύρια ανθρώπων. Παρ' όλ' αυτά, μια γλώσσα που μιλιέται επί δυόμισι χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και μ' ελάχιστες διαφορές. Η παράλογη αυτή, φαινομενικά, διάσταση, αντιστοιχεί και στην υλικοπνευματική οντότητα της χώρας μου. Που είναι μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου…

Εάν η γλώσσα αποτελούσε απλώς ένα μέσον επικοινωνίας, πρόβλημα δε θα υπήρχε.

Συμβαίνει όμως ν' αποτελεί και εργαλείο μαγείας και φορέα ηθικών αξιών..» .

Τη συνδιαλλαγή σας με αυτές τις αξίες σας προσφέρει τούτος ο διαγωνισμός.

Εύχομαι η εμπειρία της συμμετοχή σας, να αποτελέσει το προσωπικό σας εφαλτήριο για πρόοδο, αντάξια της ωραίας σας προσπάθειας.

Καλή επιτυχία!