Ο Δήμος Ρεθύμνης το Μάιο του 2011 υπέγραψε το Σύμφωνο των Δημάρχων και προσχώρησε στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια των Τοπικών Αυτοδιοικήσεων της Ευρώπης που στοχεύουν στη μείωση των εκπομπών CO2 σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20% και δεσμεύονται να το επιτύχουν μέσα από τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας στα δημοτικά κτήρια και μέσω της χρήσης ΑΠΕ για την κάλυψη των τοπικών αναγκών του ΟΤΑ ως οργανισμού και ως χωρική οντότητα.

Μέσα από την εισδοχή του αυτή στο Σύμφωνο, ο Δήμος Ρεθύμνου μεταξύ άλλων δεσμεύτηκε:

• Να προετοιμάσει τη «Βασική Απογραφή Εκπομπών CO2»,

• Να υποβάλλει το δικό του Σχέδιο Δράσης για τη βιώσιμη Ενέργεια,

• Να δημοσιοποιεί κάθε 2 χρόνια, εκθέσεις αξιολόγησης της πορείας υλοποίησης των περιβαλλοντικών δεσμεύσεων που θα αναλάβει,

• Να προωθήσει τη δραστηριότητα του και να εμπλέξει τους κατοίκους της περιοχής, αλλά και τους τοπικά δρώντες φορείς ή συλλόγους, μέσα από δράσεις,

• Να διαδώσει το μήνυμα του Συμφώνου των Δημάρχων, που δεν είναι από άλλο από την πρόθεση και δέσμευση των τοπικών κοινωνιών για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την ανάγκη υιοθέτησης βιώσιμης ενεργειακής κουλτούρας στην κατανάλωση και χρήση των ΑΠΕ.

Η ενσωμάτωση των στόχων της τοπικής ενεργειακής στρατηγικής - μεταξύ των άλλων πολιτικών τοπικής ανάπτυξης που σχεδιάζει και ασκεί ο Δήμος Ρεθύμνης – εκτός από επιλογή, είναι πλέον και υποχρέωση στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όπως αυτή παρουσιάζεται και αναλύεται από την Στρατηγική 2020, η οποία αποτελεί το πολιτικό πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου και θέτει σαφείς και ποσοτικοποιημένους στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ενώ ταυτόχρονα θέτει συγκεκριμένες δεσμεύσεις στην ενεργειακή κατάσταση των κτιρίων και των δημοσίων χώρων, σχετικά με το περιβαλλοντικό/ ενεργειακών αποτύπωμα τους.

Ο Δήμος Ρεθύμνης με την υπογραφή του Συμφώνου των Δημάρχων και την εκπόνηση και υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια επιδιώκει να:

• Συνεισφέρει στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μέσω της μείωσης των εκπομπών CO2

• Επιδείξει την προσήλωσή της στην προστασία του περιβάλλοντος και την ορθολογική χρήση των πόρων

• Ενθαρρύνει την συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών

• Βελτιώσει την εικόνα της πόλης

• Δημιουργήσει συνθήκες πολιτικής συμμετοχής και συσπείρωσης γύρω από ένα κοινό σκοπό στους πολίτες και τους επαγγελματίες της πόλης

• Αποκομίσει οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη από την Εξοικονόμηση Ενέργειας και την χρήση ΑΠΕ

• Αποκτήσει πρόσβαση σε εθνικές και ευρωπαϊκές πηγές χρηματοδότησης

• Βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης, μετακίνησης και εργασίας εντός του Δήμου

• Προσαρμοστεί πιο εύκολα και αποτελεσματικά με το νέο εθνικό και ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο που δίνει αυξημένη βαρύτητα σε θέματα ενέργειας και περιβάλλοντος

• Αποκομίσει οφέλη από την συνεργασία με άλλους Δήμους που συμμετέχουν στο Σύμφωνο των Δημάρχων ή τους φορείς που το στηρίζουν

Ο Δήμος Ρεθύμνης έχοντας ήδη να επιδείξει σημαντικές παρεμβάσεις και πολιτικές στον τομέα της πράσινης οικονομίας και της βιώσιμης ανάπτυξης, θέτει υψηλούς στόχους και εν γένει η Τοπική Ενεργειακή Πολιτική, αναμένεται να αποτελέσει έναν από τους σημαντικότερους αναπτυξιακούς πυλώνες των πράσινων πολιτικών που σχεδιάζει και εφαρμόζει. Η συμπερίληψη των αρχών και στόχων της τοπικής ενεργειακής στρατηγικής μέσα στο ΕΠ του Δήμου, θα δώσει τη δυνατότητα στο Δήμο και τις υπηρεσίες του να προσαρμοστούν μέχρι και το 2014 σε ένα πλαίσιο παρεμβάσεων, δράσεων και ενεργειών όπου η έννοιες της εξοικονόμησης ενέργειας και της εξομάλυνσης του ενεργειακού αποτυπώματος θα αποτελούν πραγματικοί και επιτεύξιμοι στόχοι, ενώ παράλληλα θα δοθεί η δυνατότητα στις υπηρεσίες να ωριμάσουν έργα και παρεμβάσεις που θα υλοποιηθούν την επόμενη προγραμματική περίοδο (2014 – 2020) και θα χρηματοδοτηθούν μέσα από το νέο πλαίσιο του Γενικού Κανονισμού των διαθρωτικών ταμείων (όπως ανακοινώθηκε τον Απρίλιο του 2012).

Στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής και της ανάγκης υιοθέτησης τοπικών ενεργειακών πολιτικών, όπως περιγράφηκαν παραπάνω, ο Δήμος Ρεθύμνης θέτει μέσα από το SEAP το όραμα της Τοπικής Ενεργειακής του Στρατηγικής για την περίοδο 2012 – 2020, το οποίο συνοψίζεται στην εξής επιδίωξη:

«Ανάδειξη της τοπικής ενεργειακής πολιτικής σε μόνιμο πυλώνα του αναπτυξιακού σχεδιασμού του Δήμου Ρεθύμνης, με παράλληλη υιοθέτηση πράσινων πολιτικών εξοικονόμησης ενέργειας και προστασίας του περιβάλλοντος με στόχο την μείωση κατά τουλάχιστον 20% των εκπομπών CO2 από τα επίπεδα του 2011, έως και το 2020 και σύνδεση της πολιτικής με τις πολιτικές για τη βιώσιμη κινητικότητα και τη διεκδίκηση «πράσινων» χρηματοδοτήσεων από την ΕΕ»

Στρατηγική επιδίωξη, αποτελεί η αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων (τοπικών και μη) με τρόπο τέτοιον ώστε να μεγιστοποιείται το περιβαλλοντικό όφελος και ταυτοχρόνως η αξιοποίηση αυτή να γίνεται με όρους οικονομικής αποδοτικότητας.

Οι ειδικοί στόχοι του SEAP Δήμου Ρεθύμνης συνοψίζονται ως εξής:

• Ειδικός στόχος 1 «Ουσιαστική βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς του κτιριακού κελύφους δημοσίων και ιδιωτικών κτιρίων»

• Ειδικός στόχος 2 «Δραστική μείωση των ενεργειακών καταναλώσεων σε εγκαταστάσεις θέρμανσης – ψύξης - παραγωγής ατμού»

• Ειδικός στόχος 3 «Σημαντική μείωση των καταναλώσεων σε ηλεκτρικές χρήσεις»

• Ειδικός στόχος 4 «Ουσιαστικός περιορισμός της κατανάλωσης των συμβατικών καυσίμων στον τομέα των μεταφορών (ιδιωτικών και δημόσιων)»

• Ειδικός στόχος 5 «Γενναία προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και καυσίμων με χαμηλές εκπομπές»

• Ειδικός στόχος 6 «Προώθηση του βιοκλιματικού σχεδιασμού σε κτίρια, κοινόχρηστους χώρους και ευρύτερες οικιστικές ενότητες (π.χ. μέσα στις επεκτάσεις του σχεδίου)»

Η προσχώρηση του Δήμου μέσα από την υπογραφή του, στο Σύμφωνο των Δημάρχων, εξυπηρετεί δύο κυρίως λόγους: πρώτον, την δημόσια έκφραση και πρόθεση συμμετοχής του Δήμου στην προσπάθεια επίτευξης των ευρωπαϊκών δεσμεύσεων για μείωση των εκπομπών CO2, και δεύτερον, την ένταξη του σε μια ευρύτερη ευρωπαϊκή οικογένεια τοπικών αρχών, με σημαντική εμπειρία στην υιοθέτηση τοπικών πολιτικών εξοικονόμησης ενέργειας. Η δικτύωση του Δήμου, μέσω του Covenant of Mayors, αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην εξωστρέφεια του και στην υιοθέτηση ενός ευρωπαϊκού προφίλ στη δράση του, ενώ παράλληλα επιτυγχάνεται η «επιλεξιμότητα» του Δήμου σε μία σειρά ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών πρωτοβουλιών, με στόχο την χρηματοδότηση των δράσεων και των αναγκαίων εκείνων έργων για αν επιτευχθούν οι δεσμεύσεις που απορρέουν από την υπογραφή του Συμφώνου.

Η ψήφιση του Σχεδίου Δράσης για την Βιώσιμη Ενέργεια του Δήμου Ρεθύμνης, αποτελεί ταυτόχρονα μια δέσμευση, αλλά και ευκαιρία για το Δήμο να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο και να προετοιμαστεί έγκαιρα για την επόμενη γενιά χρηματοδοτήσεων από ευρωπαϊκά προγράμματα και πρωτοβουλίες, όπου πλέον η στόχευση τους θα είναι στην υλοποίηση έργων και παρεμβάσεων που στόχο έχουν την προστασία του περιβάλλοντος, την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και τη υλοποίηση έργων εξοικονόμησης ενέργειας.