Ο Πρόεδρος της Ε.Δ.Ε.Υ.Α.  Δήμαρχος Ρεθύμνης κ. Γιώργης Χ. Μαρινάκης ήταν σήμερα κεντρικός εισηγητής της έκτακτης Γενικής Συνέλευσης της Ε.Δ.Ε.Υ.Α.   με θέμα: «Νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος για την μεταρρύθμιση των ΔΕΥΑ και των Δήμων - Μεταρρύθμιση ή απορρύθμιση»;

Η έκτακτη Γενική Συνέλευση των μελών της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης της χώρας πραγματοποιήθηκε σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας και η εισήγηση του κ. Δημάρχου έχει ως ακολούθως.

Έκτακτη Γενική Συνέλευση ΕΔΕΥΑ (Αθήνα, 14/11/2024)

Γιώργης Μαρινάκης, Πρόεδρος της Ε.Δ.Ε.Υ.Α., Δήμαρχος Ρεθύμνης

κ.κ. Υπουργοί, αγαπητοί προσκεκλημένοι, αγαπητοί συνάδελφοι,

Κυρίες και κύριοι,

Είμαστε σήμερα εδώ, Δήμαρχοι, Πρόεδροι, εκπρόσωποι και στελέχη των ΔΕΥΑ όλης της χώρας για να συζητήσουμε ξανά, για δεύτερη φορά μέσα σ΄ ένα περίπου χρόνο για το μέλλον των ΔΕΥΑ, όπως αυτό σχεδιάζεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Θα μπορούσε να έχει κάποιος έξω από τον χώρο την εύλογη απορία για ποιον λόγο ένα θέμα τόσο σοβαρό για τις τοπικές κοινωνίες, τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον της χώρας χρονίζει με εμφανές πλέον το αδιέξοδο στην προώθησή του. Η απάντηση από την πλευρά της ΕΔΕΥΑ είναι ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος σχεδιάζει για εμάς, την ΕΔΕΥΑ και τις ΔΕΥΑ χωρίς, όμως, εμάς και όχι μόνο. Διότι πέρα από προφορικές εξαγγελίες και ανακοινώσεις σε ημερίδες και συνεντεύξεις Τύπου δεν είχαμε μέχρι στιγμής επίσημο κείμενο παρότι επανειλημμένα τόσο εμείς όσο και η ΚΕΔΕ το έχουμε ζητήσει.

Αλλά, το μέλλον των ΔΕΥΑ σχεδιάζεται, χωρίς, όπως φαίνεται τουλάχιστον, και το Υπουργείο Εσωτερικών που είναι το κατ’ εξοχήν αρμόδιο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση Υπουργείο το οποίο, ωστόσο, δεν φαίνεται να έχει ουσιαστική συμμετοχή στη διαμόρφωση του σχεδιασμού, εξέλιξη που μόνο ως θεσμικά προβληματική θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί. Κι αυτό, διότι αρμόδιο για τις διοικητικές ρυθμίσεις στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι το Υπουργείο Εσωτερικών και όχι το Υπουργείο Περιβάλλοντος που παρουσιάζεται σήμερα ως επισπεύδον.

Δικαιολογημένα λοιπόν, εκδώσαμε πρόσφατα ως ΕΔΕΥΑ Ανακοίνωση στην οποία επισημαίνουμε ότι «κανένα νομοσχέδιο για τις Δ.Ε.Υ.Α. δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς την σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου για τις Δ.Ε.Υ.Α. Υπουργείου Εσωτερικών».

Στο πρόσφατο συνέδριο της ΚΕΔΕ, ο Υπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος στην κεντρική του ομιλία ανέφερε, τόνισε θα έλεγα, ότι οι ΔΕΥΑ θα περιληφθούν στον Ενιαίο Κώδικα της Αυτοδιοίκησης του οποίου η επεξεργασία μόλις ξεκίνησε. Με τον τρόπο αυτό επιβεβαίωσε την αυτοδιοικητική υπόσταση και λειτουργία των ΔΕΥΑ, επιβεβαίωση με ακλόνητη θεσμική και συνταγματική βάση.

Στην συνέχεια και στη θεματική ενότητα για την ενέργεια και τα ύδατα, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σκυλακάκης απαντώντας κατά κάποιο τρόπο στο επίμονο αίτημα τόσο το δικό μας όσο και της ΚΕΔΕ να μας κοινοποιηθεί επίσημα το νομοσχέδιο για τις ΔΕΥΑ, ανέφερε ότι το νομοσχέδιο για τις ΔΕΥΑ δεν έχει δοθεί επίσημα σε ΚΕΔΕ και ΕΔΕΥΑ διότι πρέπει να συζητηθεί και με το Υπουργείο Εσωτερικών, αφού το νομοσχέδιο είναι κοινό, δεν είναι μόνο του Υπουργείου Περιβάλλοντος, είναι και του Υπουργείου Εσωτερικών και επομένως πρέπει να συμφωνήσει και το Υπουργείο Εσωτερικών για να προχωρήσει.

Ελπίζουμε, λοιπόν ότι θα τηρηθεί αυτή η θεσμική οδός την οποία εμείς ως ΕΔΕΥΑ δεν έχουμε απλώς επισημάνει, αλλά απαιτήσει. Διότι σε όλες τις τροποποιήσεις του ιδρυτικού νόμου των ΔΕΥΑ, του ν. 1069/80 από το 1980 μέχρι σήμερα, επισπεύδον Υπουργείο για το θεσμικό πλαίσιο των ΔΕΥΑ ήταν το Υπουργείο Εσωτερικών και όχι το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Οι ΔΕΥΑ σύμφωνα με το θεσμικό τους πλαίσιο, τον ν. 1069/80 και τον Δημοτικό Κώδικα είναι επιχειρήσεις της Αυτοδιοίκησης. Αναρωτιόμαστε, βεβαίως, αν θα παραμείνουν, αλλά και με ποιαν μορφή θα παραμείνουν. Διότι, δημοτικές επιχειρήσεις δεν είναι αυτές που το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι στο Διοικητικό τους Συμβούλιο συμμετέχουν αιρετοί της Τ.Α., αλλά κυρίως αυτές που με την κοινή ωφέλεια στον πυρήνα της λειτουργίας τους και το έργο τους, υπηρετούν τις τοπικές κοινωνίες.

Από την πλευρά μας, όμως, διατυπώνουμε και το ακόλουθο ερώτημα: Πώς θα ήταν η κατάσταση σήμερα στον τομέα υδάτων αν πριν έναν χρόνο προχωρούσε τελικά το σχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος για μια επιχείρηση ύδρευσης ανά Περιφέρεια; Μία επιχείρηση χωρίς αυτοδιοικητικά χαρακτηριστικά με μόνο χαρακτηριστικό την μεγέθυνση λόγω συγχώνευσης που όμως δεν βασιζόταν σε σαφή αντικειμενικά κριτήρια, αλλά σε μια ισχυρή και ξεπερασμένη πλέον επιστημονικά ιδεοληψία για οικονομίες κλίμακος; Μόνο η λέξη «χάος» θα μπορούσε να περιγράψει την κατάσταση του τομέα. Και θα πρέπει το Υπουργείο, αν μη τι άλλο, να εκτιμήσει την σθεναρή αντίδραση της ΕΔΕΥΑ, αλλά και την ουσιαστική παρέμβαση της ΚΕΔΕ, χάρη στις οποίες δεν προχώρησε τελικώς η καταστροφική εκείνη νομοθετική έμπνευση που σχεδίαζε επί χάρτου, μια μεταρρύθμιση που όχι μόνο θα εξελισσόταν σε απορρύθμιση, αλλά σε καταστροφή σε βάρος των τοπικών κοινωνιών.

Σήμερα, και ένα χρόνο μετά το Υπουργείο Περιβάλλοντος επανέρχεται στην αποκαλούμενη από αυτό μεταρρύθμιση, αλλά και πάλι χωρίς ουσιαστική διαβούλευση με τους θεσμικούς εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, την ΕΔΕΥΑ και την ΚΕΔΕ και χωρίς να έχει λάβει καθόλου υπόψη του την ολιστική πρόταση των ΕΔΕΥΑ-ΚΕΔΕ-ΕΕΤΑΑ για μεταρρύθμιση της δημόσιας πολιτικής ύδρευσης-αποχέτευσης που βασίζεται στη διαδημοτική συνεργασία, θεσμικό εργαλείο που σύμφωνα με τον νόμο 5037/2023 έχει αρμοδιότητα να αξιοποιήσει και η ΡΑΑΕΥ με στόχο την αναδιοργάνωση των ΔΕΥΑ.

Δυστυχώς, για μια ακόμη φορά, το Υπουργείο Περιβάλλοντος επεξεργάσθηκε ένα νομοσχέδιο χωρίς να έχει κάνει ακτινογράφηση και καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του τομέα υδάτων, υποτιμώντας θεσμικά την ΡΑΑΕΥ που το ίδιο θεσμοθέτησε το 2023 με τον ν. 5037, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα προβλήματα και τις δυσλειτουργίες από την εφαρμογή του προγράμματος «Καλλικράτης» στις ΔΕΥΑ που είναι μια από τις βασικές αιτίες της υφιστάμενης κατάστασης των επιχειρήσεων, και αγνοώντας τις μελέτες που εν μέρει χαρτογράφησαν τις ΔΕΥΑ όπως η μελέτη της DG Regio για 35 ΔΕΥΑ και η εμπειρογνωμοσύνη των Jaspers για 12 ΔΕΥΑ. Πρόσφατα μάλιστα πληροφορηθήκαμε και είναι πολύ σημαντικό, ότι το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών σε συνεννόηση με την DG Regio ετοιμάζει καταγραφή (χαρτογράφηση) της υφιστάμενης κατάστασης των δικαιούχων (ανάγκες σε έργα, προσωπικό κ.λ.π.) κι επομένως και των ΔΕΥΑ στο πλαίσιο του Προγράμματος Τεχνικής Βοήθειας. Γνωρίζει άραγε το Υπουργείο Περιβάλλοντος την πρόθεση αυτή του Υπουργείου Οικονομίας και αν τη γνωρίζει γιατί δεν περιμένει να ολοκληρωθεί η χαρτογράφηση αυτή ώστε μετά να προχωρήσει στην μεταρρύθμιση που σχεδιάζει.

Πέρα, όμως, από τα παραπάνω, το κύριο χαρακτηριστικό του σχεδιασμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος είναι ότι δεν δίνει βιώσιμες και λειτουργικές λύσεις στα βασικά προβλήματα των ΔΕΥΑ που είναι το ενεργειακό και η υποστελέχωση. Διότι, ειδικά ως προς το ενεργειακό κόστος και την ενεργειακή αυτάρκεια των ΔΕΥΑ δεν θεωρούμε ότι το πρόγραμμα «Απόλλων» έτσι όπως έχει σχεδιασθεί και περιγραφεί μέχρι στιγμής δεν δίνει βιώσιμη λύση στο ενεργειακό πρόβλημα των ΔΕΥΑ. Κι αυτό διότι δεν οδηγεί τις ΔΕΥΑ στην ενεργειακή αυτάρκεια, αλλά αντ’ αυτού τις καθιστά «πελάτες» των μεγάλων ενεργειακών παρόχων. Ουσιαστικά, οι ΔΕΥΑ θα «κλειδώσουν» μια σταθερή τιμή ηλεκτρικής ενέργειας για τα επόμενα 20 χρόνια, αναλαμβάνοντας εξολοκλήρου το ρίσκο να πληρώνουν πιο ακριβό ρεύμα σε περίπτωση που στα επόμενα χρόνια οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας μειωθούν όπως ανέφερε και ο κ. Σκυλακάκης στο πρόσφατο συνέδριο της ΚΕΔΕ. Έτσι, αντί το ενεργειακό κόστος των ΔΕΥΑ να μειωθεί σημαντικά στα επόμενα χρόνια, όπως θα συνέβαινε με την αυτοπαραγωγή, ευνοούνται οι ενεργειακοί πάροχοι καθώς εξασφαλίζουν εγγυημένα έσοδα που ευνοούν τον τραπεζικό δανεισμό για το υπό ανάπτυξη χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ τους.

Όσον αφορά δε στην αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης των ΔΕΥΑ που επικαλέσθηκε ο κ. Σκυλακάκης, και για την οποία προβλέπεται κονδύλιο 40 εκ. ευρώ, αυτή μόνο επικουρικά μπορεί να λειτουργήσει.

H θεσμική επιμονή και εμμονή θα τολμούσα να πω του Υπουργείου Περιβάλλοντος που προβάλλει έντονα πλέον και την λειψυδρία ως έναν από τους βασικούς λόγους της μεταρρύθμισης, έχει όπως προαναφέρθηκε αποτυπωθεί σε νομοσχέδιο το οποίο δεν μας έχει ακόμα επίσημα κοινοποιηθεί, αλλά διακινείται μέσω διαρροών σε όλη την Ελλάδα, γεγονός που βραχυκυκλώνει θεσμικά τη διαδικασία και δημιουργεί τεράστια αναστάτωση στις ΔΕΥΑ, τους Δήμους, αλλά και τις τοπικές κοινωνίες που ήδη έχουν ξεσηκωθεί για να υπερασπίσουν τον φυσικό πόρο, το νερό.

Επιπλέον το Υπουργείο εφαρμόζει την τακτική του «διαίρει και βασίλευε», αφού καλεί τους εκπροσώπους περιοχών όπως οι Κυκλάδες, η Βοιωτία, η Φωκίδα, η Κορινθία, περιοχές στις οποίες σύμφωνα με το διαρρεύσαν νομοσχέδιο προβλέπεται να επεκταθεί η ΕΥΔΑΠ για να διαπραγματευθεί το μέλλον τους, αντί να καλέσει επισήμως την ΕΔΕΥΑ και την ΚΕΔΕ για μια συζήτηση εφ΄όλης της ύλης και με όλα τα δεδομένα ώστε να υπάρξει συνδιαμόρφωση του νομοσχεδίου με στόχο να είναι συνταγματικά ορθό και λειτουργικά εφαρμόσιμο. Διότι το νομοσχέδιο, όταν ψηφισθεί θα κληθούν να το εφαρμόσουν οι ΔΕΥΑ και οι Δήμοι και όχι το Υπουργείο Περιβάλλοντος, ενώ το Υπουργείο Εσωτερικών θα κληθεί να εκδώσει τις ερμηνευτικές εγκυκλίους. Επομένως, η μονομερής θεσμική συμπεριφορά που έχει επιδείξει μέχρι στιγμής το Υπουργείο Περιβάλλοντος όχι απλώς δεν θα είναι αποδοτική, αλλά υπονομεύει εξαρχής την μεταρρύθμιση που φιλοδοξεί να υλοποιήσει.

Κυρίες και κύριοι,

Στο πρόσφατο συνέδριο της ΚΕΔΕ ακούσαμε τον Υπουργό Περιβάλλοντος κ. Σκυλακάκη να υποστηρίζει ότι η μεταρρύθμιση μέσω συγχωνεύσεων των ΔΕΥΑ και των Δήμων γίνεται και για να αποκτήσουν τα σχήματα που θα προκύψουν από τις συγχωνεύσεις υπόσταση, να γίνουν μεγάλοι Οργανισμοί ώστε να αποκτήσουν πιστοληπτική ικανότητα δηλ. τη δυνατότητα να δανείζονται από τις Τράπεζες ώστε να χρηματοδοτούν τις επενδύσεις τους που είναι απαραίτητες όπως αυτές για τον περιορισμό των διαρροών, την αντιμετώπιση της λειψυδρίας και άλλες οι οποίες είναι όπως τις χαρακτήρισε υψηλής απόδοσης.

Όπως τόνισε, σήμερα, αλλά και στο μέλλον, οι χρηματοδοτικές δυνατότητες τόσο του ΕΣΠΑ όσο και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, Εθνικού και του ΥΠΕΝ είναι περιορισμένες, ενώ το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων δεν μπορεί να δανειοδοτήσει λόγω του θεσμικού του πλαισίου τις ΔΕΥΑ, άρα οι ΔΕΥΑ πρέπει να στραφούν σε ιδιωτικές Τράπεζες για να αντλήσουν κεφάλαια τα οποία αθροιζόμενα με την κρατική χρηματοδότηση θα χρηματοδοτήσουν τις αναγκαίες επενδύσεις τους.

Πρόκειται για ένα νέο επιχείρημα που επικαλείται το Υπουργείο Περιβάλλοντος για να δικαιολογήσει την αναγκαιότητα των αναγκαστικών συγχωνεύσεων. Ωστόσο, φαίνεται ότι δεν έχει μάλλον αντιληφθεί ότι οι ΔΕΥΑ είναι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, και όχι ιδιωτικές επιχειρήσεις, είναι ανταποδοτικές επιχειρήσεις που τα έσοδά τους προέρχονται από τους πολίτες.

Επομένως, ακόμα και αν αποκτήσουν πιστοληπτική ικανότητα, οι Τράπεζες από τις οποίες υποθετικά θα επιδιώξουν να δανεισθούν θα ζητήσουν εγγυήσεις τις οποίες δεν είναι δυνατό οι ΔΕΥΑ να προσφέρουν, διότι αν υποθετικά και με προϋπόθεση την αλλαγή του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου οι Δήμοι μπουν εγγυητές, θα πτωχεύσουν οι Δήμοι σε περίπτωση μη εξυπηρέτησης του χρέους, ενώ το χρέος είναι πιθανό να περιέλθει σε funds. Πώς αλήθεια θα μας φαινόταν ένα σενάριο στο οποίο τα δίκτυα και γενικώς οι εγκαταστάσεις των ΔΕΥΑ γίνουν βορά των funds; Είναι ή δεν είναι αυτό ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης του νερού την οποία συνεχώς και επίμονα αρνείται το Υπουργείο ότι επιχειρεί με την μεταρρύθμιση;

Επίσης, πόσο υγιή όμως μπορούν να είναι τα νέα σχήματα όταν εκκινούν την επιχειρησιακή τους λειτουργία με δανεισμό και μάλιστα με υψηλό επιτόκιο; Και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις του δανεισμού αυτού στους πολίτες τους; Θα πληρώσουν ακριβότερα το νερό; Σύμφωνα με υπολογισμούς μας για να αποπληρωθούν τα δάνεια θα πρέπει να αυξηθεί το νερό σε ποσοστό που με βάση τα στοιχεία που διαθέτει η ΕΔΕΥΑ μπορεί να φθάσει και σε αύξηση της τιμής του νερού κατά 120% ή κατά 1,15 ευρώ το κυβικό. Πόσο συμβατό θα είναι αυτό με την νέα ΚΥΑ για την τιμολόγηση-κοστολόγηση του νερού;

Θα κληθούν και πάλι οι πολίτες της περιφέρειας να πληρώνουν για τα υψηλού προϋπολογισμού και όχι άμεσης απόδοσης έργα όπως συνέβη όταν ιδρύθηκαν οι ΔΕΥΑ το 1980 και είχαν ίδια συμμετοχή 65% στα υψηλού προϋπολογισμού και όχι άμεσης απόδοσης έργα τους; Σε αντίθεση μάλιστα με τους πολίτες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης τα έργα των οποίων μέχρι να εισαχθούν οι εταιρείες στο Χρηματιστήριο πληρώνονταν 100% από το ΠΔΕ; Εύλογα ερωτήματα που πρέπει αρμοδίως να απαντηθούν.

Αλλά, σήμερα οι πολίτες που εξυπηρετούν οι ΔΕΥΑ δεν είναι μόνο οι πολίτες των Δήμων, αλλά μετά τον Καλλικράτη είναι και κάτοικοι αγροτικών και ημιαστικών περιοχών, η πλειονότητα μεγάλης ηλικίας με πενιχρές συντάξεις που δεν θα μπορούν να αντεπεξέλθουν σε λογαριασμούς ακριβού νερού. Ο πληθυσμός αυτός μάλιστα φθίνει, μειώνεται όπως πολύ καλά γνωρίζουμε. Θα δημιουργηθούν, λοιπόν, άγονες γραμμές, θα στερηθούν πολίτες το νερό, αδιανόητη και ανεπίτρεπτη εξέλιξη για μια ευρωπαϊκή χώρα στον 21^ο αιώνα. Και πώς θα εφαρμοσθεί ο στόχος 6 της βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ ώστε να μην μείνει κανείς πολίτης πίσω στην πρόσβαση στο νερό και την αποχέτευση; Τα έχει σκεφθεί άραγε αυτά το Υπουργείο πριν προχωρήσει στον σχεδιασμό του;

Βεβαίως, ανέφερε ο κ. Σκυλακάκης ότι τα δάνεια θα αποπληρωθούν από τις επενδύσεις που θα κάνουν οι ΔΕΥΑ και οι οποίες είναι υψηλής απόδοσης. Θεωρούμε ότι η παραδοχή αυτή δεν είναι ρεαλιστική διότι οι επενδύσεις των ΔΕΥΑ, αν εξαιρέσουμε αυτές που μειώνουν το μη τιμολογούμενο νερό, όπως τα ψηφιακά υδρόμετρα και η τηλεμετρία δεν μπορούν να αποπληρώσουν δάνεια, διότι δεν αποφέρουν πρόσθετα έσοδα. Για παράδειγμα οι επενδύσεις του τομέα ύδρευσης σε δεξαμενές, γεωτρήσεις, διυλιστήρια, αφαλατώσεις δεν αποφέρουν έσοδα διότι ήδη οι πολίτες τιμολογούνται για το νερό που τους παρέχεται, ενώ οι επενδύσεις το τομέα αποχέτευσης αποφέρουν πρόσθετα έσοδα μόνο σε περίπτωση νέων δικτύων, αλλά και πάλι δεν παράγονται νέα έσοδα διότι απαιτούνται υψηλές  δαπάνες όπως η επίβλεψη, η απόσβεση και το ενεργειακό κόστος.

Έχοντας κάνει ως ΕΔΕΥΑ καταγραφή των αναγκών και του κόστους των έργων ύδρευσης-αποχέτευσης προκύπτει ότι τα έργα ύδρευσης – αποχέτευσης δεν παράγουν πρόσθετα έσοδα ικανά να εξυπηρετήσουν δάνεια, αλλά λύνουν τα προβλήματα έλλειψης υποδομών στην περιφέρεια, συμβάλλουν στην ανάπτυξη στην περιφέρεια και στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, τονώνουν τις τοπικές οικονομίες και για τον λόγους αυτούς θα πρέπει να συγχρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά και εθνικά χρηματοδοτικά εργαλεία

Θα μπορούσε ενδεχομένως να διαμορφωθεί ένα ειδικό χρηματοδοτικό εργαλείο ειδικά για επενδύσεις διαχείρισης υδάτων, ένας νέος «Φιλόδημος», αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ένα νέο Ταμείο Ανάκαμψης με περιβαλλοντική κατεύθυνση με στόχο τη διαχείριση των υδατικών πόρων και ανάσχεση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης.

Αναφέρθηκε, όμως, ο Υπουργός Περιβάλλοντος στο Συνέδριο της ΚΕΔΕ και στην εισπραξιμότητα και μάλιστα ζήτησε να κάνουμε την αυτοκριτική μας διότι δεν υπάρχει ενιαίο ποσοστό εισπραξιμότητας στις ΔΕΥΑ. Η εισπραξιμότητα όντως είναι ένα σοβαρό ζήτημα που απασχολεί τις ΔΕΥΑ. Με βάση μελέτη που κάναμε ως ΕΔΕΥΑ για 88 ΔΕΥΑ καταγράψαμε εισπραξιμότητα περίπου 68%. Και θα ήταν μεγαλύτερη αν η ΑΑΔΕ ανελάμβανε να βοηθήσει εισπράττοντας τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των δημοτών προς τις ΔΕΥΑ. Ωστόσο, όταν ζητήσαμε βοήθεια από την ΑΑΔΕ για βελτίωση της εισπραξιμότητας εισπράξαμε άρνηση. Παραπέρα αναρωτιόμαστε εύλογα: είναι μεγαλύτερη η εισπραξιμότητα του δημοσίου;

Επίσης, δεν θα πρέπει να ξεχνά ο Υπουργός ότι πλέον η ΡΑΑΕΥ ελέγχει ζητήματα όπως η εισπραξιμότητα (αξιολογώντας τη διαχειριστική επάρκεια των ΔΕΥΑ) και άρα υπάρχει ένας θεσμοθετημένος μηχανισμός ελέγχου που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Και επιπλέον δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι τοπικές κοινωνίες υποφέρουν πλέον από την ακρίβεια, ενώ έχει προηγηθεί οικονομική, πανδημική και ενεργειακή κρίση, παράγοντες που επηρεάζουν την εισπραξιμότητα. Πάντως ένα είναι σίγουρο: η ΕΥΔΑΠ Νήσων που είναι ένα «κέλυφος» χωρίς καμιά εμπειρία και τεχνογνωσία δεν είναι σε θέση να βελτιώσει την εισπραξιμότητα των ΔΕΥΑ των νησιωτικών περιοχών.

Με βάση, λοιπόν, τόσο τις προφορικές ανακοινώσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, αλλά και τις διαρροές που αναφέρονται σε ένα ολοκληρωμένο νομοσχέδιο προκύπτει ότι για να επιτευχθούν δήθεν οικονομίες κλίμακος και για να αντιμετωπισθεί η λειψυδρία η οποία είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα, αλλά απαιτεί αλλαγή πρωτίστως στη διαχείριση του αρδευτικού νερού, που αντιπροσωπεύει το 85% της συνολικής κατανάλωσης του νερού στη χώρα μας, και για να αποκτήσουν οι νέοι φορείς πιστοληπτική ικανότητα, οι ΔΕΥΑ και οι δημοτικές υπηρεσίες ύδρευσης της ηπειρωτικής χώρας συνενώνονται αναγκαστικά και χωρίς την συναίνεση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε μία επιχείρηση ανά νομό, δηλ. ανά περιφερειακή ενότητα, ενώ η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ επεκτείνονται αναγκαστικά στις όμορες περιοχές (Βοιωτία, Φωκίδα και Κορινθία η ΕΥΔΑΠ και σε όλη την περιφερειακή ενότητα Θεσσαλονίκης και τη Χαλκιδική η ΕΥΑΘ).

Ταυτόχρονα, στα νησιά των Κυκλάδων ιδρύονται ΤΕΥΑ, θεσμικά υβρίδια, αφού χαρακτηρίζονται δημοτικές επιχειρήσεις, ενώ την πλειοψηφία στο Δ.Σ. κατέχει η ΕΥΔΑΠ Νήσων, μια ουσιαστικά ανύπαρκτη και ανενεργή θυγατρική της ΕΥΔΑΠ που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί και κέλυφος ή κουφάρι, ενώ στα υπόλοιπα νησιά η ΕΥΔΑΠ Νήσων αναλαμβάνει να εξυγιάνει τις ΔΕΥΑ και κυρίως αναλαμβάνει να ενισχύσει την εισπραξιμότητά τους υφαρπάζοντας μάλιστα και το αναγκαίο προσωπικό, μια που η ίδια δεν διαθέτει προσωπικό. Στις περιπτώσεις μάλιστα λειψυδρίας οι ΔΕΥΑ των νησιών (πλην των Κυκλάδων) μετατρέπονται σε ΤΕΥΑ, γίνονται δηλ. και αυτές υβριδικές κατασκευές στις οποίες κυριαρχεί η ΕΥΔΑΠ Νήσων.

Στο συνέδριο της ΚΕΔΕ ο Υπουργός Περιβάλλοντος ανέφερε ότι η αναγκαστική επέκταση των ΕΥΔΑΠ-ΕΥΑΘ στις όμορες περιοχές δεν θα ισχύσει, η ΕΥΔΑΠ προσφέρεται να βοηθήσει τις ΔΕΥΑ που έχουν ανάγκη και η επέκταση θα γίνει σε εθελοντική βάση. Υποχωρεί δηλ. το Υπουργείο στο θέμα της αναγκαστικής επέκτασης των ΕΥΔΑΠ-ΕΥΑΘ ενδεχομένως και μετά από τις αντιδράσεις των περιοχών στις οποίες προβλέπεται να επεκταθούν οι δύο Ανώνυμες Εταιρείες. Μένει, ωστόσο, να αποδειχθεί στην πράξη. Ως ΕΔΕΥΑ είμαστε υπέρ της συνεργασίας των επιχειρήσεων ύδρευσης, αλλά σε ισότιμη βάση και χωρίς το στοιχείο της αναγκαστικότητας που δεν έχει μόνο θέματα συνταγματικότητας, αλλά και εύρυθμης λειτουργίας του συστήματος σε σχέση με την ποιότητα της εξυπηρέτησης των τοπικών κοινωνιών.

Δεν αναφέρθηκε, ωστόσο, καθόλου ο κ. Σκυλακάκης στην ΕΥΔΑΠ Νήσων. Μάλλον, θεωρεί ότι θα πρέπει να της δοθεί η ευκαιρία να παίξει τον Δούρειο Ίππο στα νησιά υφαρπάζοντας ακόμα και το προσωπικό τους για να πετύχει υψηλό ποσοστό εισπραξιμότητας.

Παραπέρα, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω για μια ακόμα φορά ότι η ΕΔΕΥΑ δεν είναι γενικώς κατά των συγχωνεύσεων. Είναι κατά των αναγκαστικών συγχωνεύσεων που γίνονται χωρίς σχέδιο, πόρους και ανθρώπινο δυναμικό ικανό να υποστηρίξει τις συγχωνεύσεις. Και που είναι αντισυνταγματικές, αφού γίνονται χωρίς την συναίνεση της Αυτοδιοίκησης, παραβιάζοντας συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές όπως είναι οι αρχές της οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ (αρ. 102 του Συντάγματος), καθώς και αρχές του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου όπως είναι η αρχή της εγγύτητας των υπηρεσιών στον πολίτη.

Η ΕΔΕΥΑ ήταν, είναι και θα είναι  υπέρ των εθελοντικών συγχωνεύσεων που γίνονται με μελέτη, και με συγκεκριμένα κριτήρια και προϋποθέσεις ώστε να εγγυώνται την επιτυχία του εγχειρήματος. Και σήμερα υπάρχουν περιπτώσεις ΔΕΥΑ που έχουν συζητήσει τη δυνατότητα εθελοντικών συγχωνεύσεων όπως είναι ΔΕΥΑ της Κορινθίας και της Κρήτης, ενώ άλλες έχουν κάνει προγραμματικές συμβάσεις υποστήριξης αδύναμων ΔΕΥΑ που είναι αποδοτικές και αποτελούν το πρόπλασμα για εθελοντικές συγχωνεύσεις όπως οι ΔΕΥΑ Λάρισας και Κιλελέρ.

Ως ΕΔΕΥΑ θεωρούμε ότι οι αναγκαστικές συγχωνεύσεις είτε σε επίπεδο περιφέρειας είτε σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας (πρώην νομού) όπως τώρα σχεδιάζει το Υπουργείο Περιβάλλοντος είναι νομικά έωλες και λειτουργικά μη εφαρμόσιμες.

Ειδικότερα:

-  Οι αναγκαστικές συγχωνεύσεις των ΔΕΥΑ και των δημοτικών υπηρεσιών ύδρευσης δεν βελτιώνουν την παροχή των υπηρεσιών ύδρευσης σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας διότι δημιουργούνται απρόσωποι και συγκεντρωτικοί οργανισμοί που δεν γνωρίζουν τις τοπικές συνθήκες κάθε περιοχής. Μάλιστα η αναγκαστική ενσωμάτωση και των δημοτικών υπηρεσιών ύδρευσης γίνεται χωρίς να έχει γίνει καμιά απολύτως καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασής τους και αγνοώντας τον τρόπο λειτουργίας τους (π.χ. παράλληλα καθήκοντα του προσωπικού που δεν θα μεταφερθεί στο νέο σχήμα και άρα θα συνεχισθεί η υποστελέχωση). Παράλληλα, με τις ρυθμίσεις του για συγχωνεύσεις των Δ.Ε.Υ.Α. και μάλιστα σ΄ ένα σύντομο χρονικό διάστημα (6 μήνες με δυνατότητα παράτασης για άλλους 6) υποτιμάται ο τρόπος με τον οποίο οι ΔΕΥΑ λειτουργούν και διαχειρίζονται την καθημερινότητά τους, η οποία έχει σε πολύ μεγάλο βαθμό το στοιχείο της τοπικότητας λόγω της φύσης των υπηρεσιών που παρέχουν. Για παράδειγμα πώς και σε πόσο χρονικό διάστημα θα ανταποκρίνονται τα νέα σχήματα στις βλάβες σε απομακρυσμένες περιοχές; Σε συνδυασμό με το παραπάνω, μάλιστα δεν περιλαμβάνεται στο προσχέδιο καμιά πρόβλεψη για τη χωροθέτηση των ΔΕΥΑ που θα συγχωνευθούν για παράδειγμα τι θα απογίνουν τα ταμεία τους, τα συνεργεία τους κ.λ.π.

Μεγεθύνει λοιπόν τα προβλήματα, αντί να προωθήσει λύσεις προσαρμοσμένες στη φύση και λειτουργία των ΔΕΥΑ και των Δήμων, ενώ δεν επιλύει και το πρόβλημα της υποστελέχωσης των ΔΕΥΑ, αφού συνεχίζει να ισχύει και για τους νέους φορείς το σύστημα προσλήψεων του δημοσίου.

-  Στις αναγκαστικές συγχωνεύσεις σε μία επιχείρηση ανά περιφερειακή ενότητα δεν επιτυγχάνεται εξορθολογισμός του διοικητικού και οικονομικού κόστους, γιατί ούτε προβλέπεται ικανός χρόνος για επίτευξη οικονομιών κλίμακας, ούτε διατίθενται χρηματικοί πόροι, αλλά αντιθέτως οι οφειλές και οι υποχρεώσεις σε τρίτους που απορροφούν οι νέες μετά την συγχώνευση επιχειρήσεις και τα χρέη των ΔΕΥΑ προς τους παρόχους ενέργειας που θα τρέχουν και θα τοκίζονται δημιουργώντας νέα χρέη (η χρηματοδότηση θα δοθεί με την ολοκλήρωση της συγχώνευσης), θα διαταράξουν την εύρυθμη λειτουργία των συγχωνευμένων σχημάτων, καθώς τα ταμειακά διαθέσιμα των συγχωνευόμενων παρόχων δεν επαρκούν για την κάλυψη των οφειλών αυτών, οδηγώντας έτσι στην άμεση κατάρρευσή τους.

-  Καταργεί την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αφού οι συνενώσεις των ΔΕΥΑ και των δημοτικών υπηρεσιών ύδρευσης σχεδιάζονται χωρίς την συναίνεση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με τρόπο αναγκαστικό κι επομένως αντισυνταγματικό, παραβιάζοντας την συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της διοικητικής αυτοτέλειας υπέρ των ΟΤΑ (αρ. 102 του Συντάγματος), καθώς και την αρχή της εγγύτητας στον πολίτη (αρ. 4 Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας) δηλ. την άσκηση των αρμοδιοτήτων δημοσίου χαρακτήρα (όπως η ύδρευση) από δημόσιες αρχές που βρίσκονται πλησιέστερα στον πολίτη.

-  Καταργεί την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην περίπτωση των ΤΕΥΑ που προβλέπεται να λειτουργήσουν στις Κυκλάδες. Σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου οι ΤΕΥΑ που χωρίς την συναίνεση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης συστήνονται στις Κυκλάδες δεν αποτελούν δημοτικό σχήμα, αφού στα Δ.Σ. συμμετέχει με πλειοψηφία η ουσιαστικά ανύπαρκτη θυγατρική της ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΔΑΠ Νήσων που δεν διαθέτει υποδομές, εμπειρία και τεχνογνωσία, ελλείψεις που κάνουν την ΕΥΔΑΠ Νήσων να μην είναι σε είναι σε θέση να διαχειρισθεί την νησιωτικότητα και τις δύσκολες τοπικές συνθήκες των νησιών μας (λειψυδρία, υπερτουρισμός). Σε αντίθεση, οι ΔΕΥΑ λειτουργούν για περισσότερα από 40 χρόνια έχοντας συσσωρεύσει σημαντική εμπειρία και τεχνοχνωσία και λειτουργώντας σημαντικές υποδομές όπως εγκαταστάσεις αφαλάτωσης. Οι γαλάζιες σημαίες στα νησιά μας οφείλονται στο έργο και την πολυετή προσπάθεια των ΔΕΥΑ.

-  Ενεργοποιεί την ουσιαστικά ανύπαρκτη σήμερα ΕΥΔΑΠ Νήσων στις υπόλοιπες (πλην Κυκλάδων) νησιωτικές περιοχές, ρυθμίζοντας την συμμετοχή και εμπλοκή της στη διαχείριση του πόσιμου νερού στις περιοχές αυτές χωρίς αυτή να διαθέτει τις εγγυήσεις και τις αντικειμενικές προϋποθέσεις να ασκήσει τις αρμοδιότητες που τις ανατίθενται, αφού για να τις ασκήσει απαιτούνται υποδομές, σοβαρή εμπειρία και τεχνογνωσία που δεν διαθέτει σε αντίθεση με τις Δ.Ε.Υ.Α. που διαθέτουν εμπειρία διαχείρισης του πόσιμου νερού των περιοχών τους μεγαλύτερη των σαράντα ετών.

Αξίζει να αναφερθεί ότι η ΕΥΔΑΠ Νήσων είχε κύκλο εργασιών το 2023 ύψους 47 χιλ. ευρώ και σύμφωνα με τον σχεδιασμό του Υπουργείου θα αναλάβει ΔΕΥΑ με κύκλο εργασιών εκατομμυρίων ευρώ και επενδύσεις και υποδομές πολλών εκατομμυρίων που έχουν πληρώσει οι τοπικές κοινωνίες. Μάλιστα και επειδή λόγω της αύξησης του ενεργειακού κόστους και της πρόσφατης ΚΥΑ για την κοστολόγηση-τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδατος οι ΔΕΥΑ θα αναγκασθούν να αναπροσαρμόσουν τα τιμολόγιά τους, θα δημιουργηθεί πρόβλημα εισπραξιμότητας κι επομένως η ΕΥΔΑΠ Νήσων θα εμπλακεί αναγκαστικά υφαρπάζοντας ακόμα και τον υπηρεσιακό μηχανισμό των Δ.Ε.Υ.Α. αφού για τους σκοπούς της το προσωπικό αυτό μετατάσσεται στην ΕΥΔΑΠ Νήσων Α.Ε. Πέραν τούτου ως κριτήριο της εισπραξιμότητας λαμβάνεται και το διάστημα πριν την ψήφιση του νόμου (30/4/2024).

-  Δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα της λειψυδρίας με συγκεκριμένα, επιστημονικά τεκμηριωμένα και εφαρμόσιμα μέτρα που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αποτελεσματική διαχείρισή του, αλλά προβλέπει διοικητικές ρυθμίσεις, αφού χρησιμοποιεί την λειψυδρία ως πρόφαση και όχημα για να υπεισέλθει η ΕΥΔΑΠ Νήσων στην λειτουργία των Δ.Ε.Υ.Α. των νησιωτικών περιοχών που μετατρέπονται σε ΤΕΥΑ σε περίπτωση λειψυδρίας, συμμετέχοντας με πλειοψηφία στο Δ.Σ. των ΔΕΥΑ των νησιών (όπως στις Κυκλάδες).

-  Συνδέει την οικονομική ενίσχυση μέχρι 250 εκ. ευρώ για τα ληξιπρόθεσμα χρέη των ΔΕΥΑ στους ενεργειακούς παρόχους αποκλειστικά και μόνο με τις ΔΕΥΑ που θα συγχωνευθούν σε ΜεΔΕΥΑ και ΤΕΥΑ, δημιουργώντας έτσι συνθήκες άνισης μεταχείρισης μεταξύ των ΔΕΥΑ. Μάλιστα η οικονομική ενίσχυση θα δοθεί μετά την ολοκλήρωση των συγχωνεύσεων για την οποία προβλέπεται και χρόνος παράτασης άρα και πέραν του 2025 κι επομένως δεν ισχύουν οι ισχυρισμοί του Υπουργείου ότι είναι διαθέσιμη έως τα τέλη του 2024. Η συνολική οικονομική ενίσχυση θα δοθεί με την μορφή δανείου με επιβάρυνση των οικείων Δήμων αφού θα αποπληρωθεί μέσω των ΚΑΠ, ενώ ο Υπουργός Περιβάλλοντος δημόσια ανέφερε ότι 150 εκ. ευρώ θα δοθούν δωρεάν και τα υπόλοιπα 100 εκ. ευρώ θα δοθούν άτοκα για 30 χρόνια.

-  Δεν αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το πρόβλημα του ενεργειακού κόστους και της ενεργειακής αυτάρκειας των ΔΕΥΑ, αφού δεν γίνεται καμιά πρόβλεψη για ειδικό τιμολόγιο για τις ΔΕΥΑ και «χώρο» στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας.

-  Δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα της υποστελέχωσης, αφού συνδέει τις προσλήψεις των ΔΕΥΑ με το σύστημα προσλήψεων του δημοσίου. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. η κάλυψη των οργανικών θέσεων στις Δ.Ε.Υ.Α. είναι κατά μέσο όρο 44% σε σχέση με τις προβλεπόμενες θέσεις στους Οργανισμούς Εσωτερικής Υπηρεσίας (αν συνυπολογίσουμε και το έκτακτο προσωπικό φτάνει στο επίπεδο 57%), και μέσα στην επόμενη πενταετία αναμένεται το ποσοστό αυτό λόγω συνταξιοδοτήσεων να φτάσει στο 37%. Η υποστελέχωση αυτή, δυστυχώς, απαξιώνει και τις υψηλού κόστους επενδύσεις που έκαναν οι Δ.Ε.Υ.Α. σε υποδομές και υψηλή τεχνολογία, αφού λείπει το εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό που είναι απαραίτητο για την λειτουργία τους.

-  Αποδυναμώνει πλήρως την ΡΑΑΕΥ η οποία σύμφωνα με τον νόμο (ν. 5037/2023) για την ΡΑΑΕΥ, που το ίδιο το ΥΠΕΝ ψήφισε πριν από έναν χρόνο, έχει την αρμοδιότητα να προτείνει αναδιοργάνωση των παρόχων υπηρεσιών ύδατος μέχρι 31/12/2024 και η οποία είναι έτοιμη να την ασκήσει, μεταθέτοντας την άσκηση της αρμοδιότητας αυτής μετά την παρέλευση τριών χρόνων.

Κυρίες και κύριοι,

Από όλα τα παραπάνω φαίνεται, δυστυχώς, ότι σκοπός του σχεδιασμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος δεν είναι η επίλυση των προβλημάτων των ΔΕΥΑ και ο εκσυγχρονισμός τους με σεβασμό στον αυτοδιοικητικό τους χαρακτήρα και με τρόπο που βασίζεται σε συνταγματικές και θεσμικές ρυθμίσεις.

Δεν είναι, δυστυχώς, η συμβολή του στη διαμόρφωση προοπτικών για τις επιχειρήσεις με βάση και τις σύγχρονες θεσμικές και τεχνολογικές προκλήσεις του τομέα υδάτων. Είναι κυρίως η δημιουργία σε σύντομο χρονικό διάστημα με αναγκαστικό τρόπο μεγάλων σχημάτων που θα αντιμετωπίσουν σοβαρά λειτουργικά και οικονομικά προβλήματα με κίνδυνο μάλιστα ανατροπής τους λόγω της προφανούς αντισυνταγματικότητας των ρυθμίσεων. Είναι και η διείσδυση κυρίως της ΕΥΔΑΠ με όχημα την ΕΥΔΑΠ Νήσων στη δημοτική διαχείριση του νερού με στόχο να επεκταθεί ακόμα περισσότερο στο μέλλον.

Όπως προαναφέρθηκε, στο πρόσφατο Δ.Σ. μας ομόφωνα αποφασίσαμε ότι δεν αποδεχόμαστε καμιά μεταρρύθμιση των ΔΕΥΑ και των Δήμων χωρίς την σύμφωνη γνώμη του Υπουργείου Εσωτερικών. Κι αυτό όχι μόνο επειδή το Υπουργείο Εσωτερικών είναι θεσμικά αρμόδιο για τις ΔΕΥΑ, αλλά γιατί με το νομοσχέδιο ουσιαστικά καταργείται η κατοχυρωμένη συνταγματικά αρμοδιότητα της Αυτοδιοίκησης στη διαχείριση του πόσιμου νερού που είναι τοπική υπόθεση. Η κατάργηση αυτή όμως απειλεί όπως προανέφερα την ποιότητα ζωής των τοπικών κοινωνιών που σήμερα έχουν καθολική πρόσβαση σε υγιεινό και φθηνό νερό. Αμφιβάλλουμε αν με τον σχεδιασμό του ΥΠΕΝ θα συνεχίσουν να πίνουν φθηνό και υγιεινό νερό ή θα υποβαθμισθεί η ποιότητα ζωής των πολιτών της περιφέρειας. Κι αυτό η Τοπική Αυτοδιοίκηση σύσσωμη δεν θα πρέπει να το επιτρέψει σε καμιά περίπτωση.

Στο συνέδριο της ΚΕΔΕ ο κ. Σκυλακάκης ανέφερε ότι το Υπουργείο έχει ως κόκκινη γραμμή της μεταρρύθμισης μια μίνιμουμ αποτελεσματική διαχείριση του νερού, αλλά και μια μίνιμουμ συνεννόηση για να προχωρήσει η μεταρρύθμιση, χωρίς την οποία δεν μπορεί να προχωρήσει. Αυτή είναι και η κόκκινη γραμμή της ΕΔΕΥΑ και της ΚΕΔΕ, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης συνολικά. Εξάλλου και ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ ανέφερε ότι «αν μπορούμε, να καταλήξουμε, αν όχι να πάμε σε άλλο τρόπο, δεν μπορούν να απαλλοτριωθούν τα περιουσιακά στοιχεία των ΔΕΥΑ».

Γι΄ αυτό η ΕΔΕΥΑ ζητά την έναρξη μιας παραγωγικής συζήτηση εφ΄ όλης της ύλης, όπως εξάλλου ανέφερε ο Υπουργός Περιβάλλοντος στο συνέδριο της ΚΕΔΕ, με την συμμετοχή της ΚΕΔΕ και του αρμόδιου για την Αυτοδιοίκηση Υπουργείου Εσωτερικών, διότι καμιά μεταρρύθμιση των ΔΕΥΑ και των Δήμων δεν μπορεί να γίνει και να επιτύχει χωρίς την συναίνεση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Η ΕΔΕΥΑ αναγνωρίζοντας τα πραγματικά προβλήματα των ΔΕΥΑ τάσσεται υπέρ ενός αυτοδιοικητικού σχήματος, βιώσιμου και λειτουργικού, που θα λειτουργεί με το αναγκαίο ανθρώπινο δυναμικό, θα προστατεύει τον φυσικό πόρο και θα διασφαλίζει το δικαίωμα όλων των πολιτών της περιφέρειας της χώρας σε καθαρό και φθηνό νερό.

Η ΕΔΕΥΑ ως θεσμικός συνομιλητής της Πολιτείας για ζητήματα διαχείρισης του πόσιμου νερού θα συνεργασθεί με τα συναρμόδια για θέματα Τ.Α. και περιβάλλοντος, Υπουργεία Εσωτερικών και Περιβάλλοντος, αλλά και την ΡΑΑΕΥ για την ορθότερη και δικαιότερη επίλυση των πραγματικών προβλημάτων και ζητημάτων που έχουν σχέση με τη διαχείριση και εξοικονόμηση του νερού.